Είμαστε ειλικρινά τόσο λίγοι που μπροστά σε μια πανδημία είμαστε έτοιμοι να συνθλίψουμε από τη μία τους ανθρώπους της τέχνης και όσους στρατεύονται στην εργασία αυτή και από την άλλη το περιβάλλον; Ο πολιτισμός του περιβάλλοντος, ή το περιβάλλον του πολιτισμού;
Η μόνη διέξοδος όλων μας κατά τον εγκλεισμό ήταν αφενός η τέχνη και αφετέρου μια βόλτα στη φύση. Και τώρα τι; Θα νικήσει η μνήμη χρυσόψαρου οποιαδήποτε διεκδίκηση;
Μάλλον όχι, μιας και το κύμα αλληλεγγύης για την προστασία και των δύο φάνηκε από την πρώτη κι όλας στιγμή έτοιμο να μη λησμονήσει όσα έζησε.
Η ζωή, ο θάνατος κι αναμεσίς η Τέχνη, κατά τον Εγγονόπουλο μιας και τόσο μας αρέσει η επίκληση στην αυθεντία.
Ζωή δίχως φύση δε λογίζεται, αλλά και η τέχνη, η μόνη κινητήριος δύναμη για την ύπαρξη ζωής. Βέβαια όλα αυτά είναι χρήσιμα σε λόγους και ομιλίες.
Για τον πολιτισμό, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων που αλλιώς ξεκίνησαν, άλλο μονοπάτι αποφάσισαν να διαβούν, τους καλλιτέχνες δεν τους δελεάζεις με κονδύλια. Σε όποιο ιδεολογικό φάσμα κι αν ανήκουν. Τους καλλιτέχνες αρκεί να τους αφήσεις ελεύθερους να εκφραστούν. Να εκφράσουν το βάθος της ψυχής τους, που θα μας συντροφεύσει σε μια συναυλία, παράσταση, ανάγνωση, έκθεση. Είναι και πολλές οι εκφάνσεις της τέχνης ευτυχώς ή δυστυχώς.
Αλλά για τη συστράτευση των πατριδολάγνων αρκεί το «Όταν εμείς χτίζαμε την Ακρόπολη, οι άλλοι έτρωγαν βελανίδια». Δε θα μπω στις γαστρονομικές απαιτήσεις κάθε λαού.
Από τον Ικτίνο, Καλλικράτη και Φειδία στο 2020 ο δρόμος μάλλον μακρύς, αλλά και ο χρόνος σχετικός.
Και ναι είμαστε έτοιμοι να γιορτάσουμε και τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση. Μόνο που καμία επανάσταση δεν ξεκίνησε χωρίς την τέχνη να την παρακινεί, και καμία επανάσταση δεν καταγράφηκε στα κιτάπια της ιστορίας δίχως την τέχνη που την εξιστόρησε σε όποια μορφή κι αν την απέδωσε.
Μπορείτε να αφήσετε τους ανθρώπους αυτούς άνεργους, άεργους, άπραγους μένοντας να αναζητούν ένα επίδομα σε ηλεκτρονικό γκισέ.
Λανθασμένη κρίση. Ένας καλλιτέχνης, δυστυχώς για εσάς μένει ξάγρυπνος, βυθισμένος 24/7 στις σκέψεις που θα τον οδηγήσουν στην επόμενη καλλιτεχνική δημιουργία. Κι αν επιτέλους σε αυτή τη χώρα παράγουμε πολιτισμό, γιατί τόσο οι άνθρωποι αυτοί, όσο και η πολιτιστική βιομηχανία στο σύνολό της, βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο περιθώριο;
Βέβαια, για το πόσοι άνθρωποι εργάζονται άοκνα για να βγει ένα οποιοδήποτε θέαμα στο ευρύ κοινό και να ανατάξει την ψυχή μας, φαντάζομαι δεν αναρωτηθήκατε ποτέ. Εκτός κι αν η καλλιτεχνική μας ευαισθησία περιορίζεται σε μια προεκλογική φωτογραφία στον θώκο.
Όσο για το περιβάλλον, μπορούμε να το θυμηθούμε ξανά στις δελτία της πολιτικής προστασίας για τις ασύμμετρες απειλές από τις πυρκαγιές, τις πλημμύρες και τα έντονα καιρικά φαινόμενα. Αλλά αντί να προνοούμε για τη διάσωση των πνευμόνων πρασίνου και την προστασία οποιασδήποτε μορφής ζωής, επιτρέπουμε την ανεξέλεγκτη την ανθρώπινη δραστηριότητα να τα καταστρατηγήσει.
Η Νέμεσις όμως μας χτυπά κάθε χρόνο την πόρτα.
Δεν έχουμε μάθει τίποτα; Η πανδημία ναι μας βρήκε όλους ενωμένους για τον ίδιο σκοπό. Να διαφυλάξουμε την ανθρώπινη ζωή. Τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή όμως, είμαστε τόσο κοντόφθαλμοι που τις ξεχνάμε;
Μπορούμε να συνεχίσουμε με την καταπάτηση των προστατευόμενων περιοχών Natura και την κατάργηση των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, με τις περιβαλλοντικές μελέτες ιδιωτών κατά το δοκούν, με τις συνεχείς εξορύξεις και τα αντίστοιχα εξορυκτικά απόβλητα σε χώρους απόσυρσης χωρίς αδειοδότηση, και πλείστα άλλα.
Απλά ας θυμηθούμε όλοι ότι στο τέλος νικά το κάλλος, μεταβολισμένο είτε ως ο πλούτος της φύσης, είτε ως το αποτύπωμα της καλλιτεχνικής έκφρασης. Γιατί αυτά κατορθώνουν να μείνουν αναλλοίωτα στο χρόνο. Όχι κάποιος εφήμερος πολιτικός σχηματισμός.
