Οι παρακάτω οδηγίες έχουν προσαρμοστεί και απευθύνονται σε χειριστές Η/Υ με προβλήματα όρασης.
Θα αναφέρουμε κάποιες βασικές εντολές για το πρόγραμμα ανάγνωσης οθόνης NVDA, oι οποίες προϋποθέτουν να υπάρχει αριθμητικό πληκτρολόγιο. Εάν δεν υπάρχει, όπου είναι δυνατόν, θα αναφέρουμε τους συνδυασμούς των πλήκτρων, αντικαθιστώντας το πλήκτρο Insert ή αριθμητικό 0, που είναι το πλήκτρο NVDA, με το πλήκτρο Caps Lock.
Πώς διαβάζω μία γραμμή, μία σειρά, ή τη σειρά που βρίσκομαι;
Εάν έχω αριθμητικό πληκτρολόγιο πατάω το αριθμητικό πλήκτρο 8. Εάν δεν έχω το αριθμητικό πληκτρολόγιο, δηλαδή λείπει, πατάω Insert και πάνω βέλος ή Caps και πάνω βέλος.
Πώς διαβάζω μία λέξη;
Πατάω το αριθμητικό 5, για να διαβάσω μία λέξη. Εάν τώρα δεν υπάρχει αριθμητικό πληκτρολόγιο, αυτό που πρέπει να κάνω είναι: με την υπόδειξη κάποιου να βρω σε ποιο πλήκτρο, σε ποιο γράμμα αντιστοιχεί το αριθμητικό 5.
Ας υποθέσουμε ότι αντιστοιχεί στο γράμμα k, στο Κ. Τότε τι κάνω; Εφόσον έχω το laptop μου, πατάω το FΝ, το κρατάω πατημένο και πατάω το Κ. Τότε στην ουσία αντί για το Κ είναι σαν να έχω πατήσει το αριθμητικό 5. Με αυτό τον τρόπο εκτελώ τη συγκεκριμένη εντολή.
Εάν πατήσω το 8 από το αριθμητικό πληκτρολόγιο 2 φορές, ή πατήσω Insert και πάνω βέλος δύο φορές, ή Caps και το πάνω βέλος 2 φορές, τότε μου διαβάζει τη γραμμή πάνω στην οποία βρίσκομαι γράμμα-γράμμα. Εάν πατήσω το αριθμητικό 5, δύο φορές ή το συνδυασμό που βγαίνει σε laptop με το πλήκτρο FM του γράμματος, δύο φορές το γράμμα, τότε μου διαβάζει τη λέξη γράμμα-γράμμα. Για να διαβάσω ένα ολόκληρο παράθυρο ή ένα μήνυμα στο οποίο βρίσκομαι και είναι εστιασμένο το πρόγραμμα ομιλίας, ο συνδυασμός είναι ή Ιnsert B, ή το αριθμητικό 0 πατημένο και το Β ή Caps και Β.
Για να διαβάσω τη γραμμή κατάστασης σε μία εφαρμογή, εφόσον υπάρχει, ο συνδυασμός είναι Insert και το πλήκτρο Home, όχι το 1 από το αρνητικό πληκτρολόγιο, Insert και το πλήκτρο End πατημένο ή αλλιώς αριθμητικό 0 και το πλήκτρο End. Αν δεν υπάρχει αριθμητικό πληκτρολόγιο και υπάρχει πληκτρολόγιο του laptop, εφόσον έχω ενεργοποιήσει το πλήκτρο Caps, τότε Caps και End, με αυτό τον τρόπο διαβάζω τη γραμμή κατάστασης, εφόσον το τονίζω πάλι υπάρχει. Για να διαβάζω τη μία γραμματοσειρά, δηλαδή από ποια γραμματοσειρά είναι φτιαγμένο ένα γράμμα ή μία λέξη, μέγεθος και τα λοιπά, ο συνδυασμός είναι Insert και F ή αλλιώς αριθμητικό 0 και F ή Cαps και F.
Υπάρχουν κάποιες τεχνικές, όταν υπάρχει μία καρτέλα ανοιχτή με την οποία με το NVDA μπορούμε να μετακινηθούμε σε αυτή την καρτέλα και να διαβάσουμε τα περιεχόμενα της. Ποιες είναι οι τεχνικές αυτές;
Κρατώντας πατημένο παραδείγματος χάρη, εφόσον έχουμε το αριθμητικό πληκτρολόγιο, το 0 και πατώντας το 4 ή το 6 αντίστοιχα, μετακινούμαστε σε περιοχές της καρτέλας, με το 4 πριν από το σημείο που βρισκόμαστε, δηλαδή αν βρισκόμαστε σε μία περιοχή που μας λέει ένα κουμπί άκυρο, πατώντας το 0 και το 4 μετακινούμαστε προς τα πάνω, δηλαδή πριν την περιοχή αυτή, εάν μας πει «δεν υπάρχει προηγούμενο» ok! Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Με 0 και 6 μετακινούμαστε προς τα κάτω, προς την περιοχή, δηλαδή μετά την περιοχή της εστίασης που βρισκόμαστε. Εάν η περιοχή εστίασης αποτελεί ένα πλαίσιο, ένα γκρουπ, στο οποίο υπάρχουν κάποιες σειρές μπορεί να μας διαβάσει την πρώτη σειρά και εμείς μετά με το βελάκι να διαβάσουμε τις υπόλοιπες σειρές πριν ξαναχρησιμοποιήσουμε τον ίδιο συνδυασμό, δηλαδή το 0 και το αριθμητικό 6 για να πάμε σε επόμενο κομμάτι της ίδιας καρτέλας.
Εάν χρησιμοποιήσουμε τα πλήκτρα 0 αριθμητικό και 8 ή 0 και 2, στην ουσία μετακινούμαστε σε προηγούμενα αντικείμενα που είναι ανοιχτά ή σε επόμενα αντικείμενα που είναι ανοιχτά. Καλό θα είναι αυτούς τους τελευταίους δύο συνδυασμούς να τους χρησιμοποιούμε με προσοχή γιατί μπορούμε να χάσουμε την εστίαση. Στην περίπτωση που χάνουμε την εστίαση, με το συνδυασμό των Windows, ο οποίος είναι το Alt και το Tab, δηλαδή την εναλλαγή μεταξύ ανοικτών παραθύρων, μπορούμε να επιστρέψουμε την εστίαση μας στο παράθυρο που μας ενδιαφέρει πάλι.
Πως βγάζουμε το NVDA για να το χρησιμοποιήσει κάποιος ο οποίος δεν έχει ανάγκη το πρόγραμμα ομιλίας
Για να «ξεφορτώσουμε» από τη μνήμη του υπολογιστή το NVDA, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει κάποιος ο οποίος δεν έχει ανάγκη το πρόγραμμα ομιλίας, αρκεί να πατήσουμε το συνδυασμό Insert και Q ή αριθμητικό 0 και Q. Στο μήνυμα το οποίο βγάζει, απλά πατάμε ένα enter και «ξεφορτώνει» το πρόγραμμα ομιλίας από τη μνήμη.
Επίσης υπάρχει και ένας συνδυασμός, ο οποίος μπλοκάρει το πληκτρολόγιο. Ο συνδυασμός αυτός είναι Insert και το πλήκτρο για το νούμερο 1 πάνω από τα γράμματα, μπλοκάρει το πληκτρολόγιο ή αριθμητικό 0 πατημένο και το νούμερο 1 πάνω από τα γράμματα ή Caps και 1. Έτσι όποιον από τους τρεις τρόπους θέλετε, χρησιμοποιείται. Πατώντας οποιοδήποτε γράμμα, μας επαναλαμβάνει το γράμμα, αν μιλάμε για συνδυασμούς πλήκτρων εάν ο συνδυασμός αυτός αποτελεί εντολή του NVDA ,θα μας πει το τι κάνει και με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή Insert και 1, αριθμητικό 0 και 1 ή Caps και 1, ξεμπλοκάρει πάλι το πληκτρολόγιο.
*Η Δράση υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος “Σημεία Στήριξης”, που συγχρηματοδοτείται από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, το ΤΙΜΑ Κοινωφελές Ίδρυμα, τη Φιλανθρωπική Οργάνωση Hellenic Hope, το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, το Ίδρυμα Α.Κ. Λασκαρίδη, το Costas M. Lemos Foundation και το Ίδρυμα Μποδοσάκη.
Διαβάστε επίσης:
Ενεργοποίηση ή απενεργοποίηση ποντικιού σε φορητό υπολογιστή
