“Μέσω του Συστήματος Ενόρασης”, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Τυφλοί βρίσκουν το φως τους. Συσκευή που φοριέται όπως ένα ζευγάρι γυαλιά και έχει ενσωματωμένη κάμερα, επιτρέπει στα άτομα με πρόβλημα όρασης να κινούνται αυτόνομα στον χώρο – Πιλοτική εφαρμογή στην αρχαία αγορά στην Αθήνα.
Το έργο του Δρ. Δημήτριου Κ. Ιακωβίδη
Ο Δρ. Δημήτριος Κ. Ιακωβίδης σπούδασε στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αποφοίτησε από το Τμήμα Φυσικής το 1997, έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στον Ηλεκτρονικό Αυτοματισμό το 2001, και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Πληροφορικής Επιστήμης το 2004 από το Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών. Από τότε έχει συμμετάσχει σε πολλά ερευνητικά προγράμματα ως ερευνητής, ως επιστημονικά υπεύθυνος (FP7 10Μ€ DebugIT 2008-2012), και ως συντονιστής (1Μ€ ΕΝΟΡΑΣΗ 2018-2019). Από το 2004 έως το 2010 δίδαξε επί συμβάσει στις βαθμίδες του Λέκτορα και του Επίκουρου Καθηγητή σε Τμήματα του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας, και του ΤΕΙ Λαμίας. Το 2010 διορίστηκε στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή στο Τμήμα Πληροφορικής και Τεχνολογίας Υπολογιστών του ΤΕΙ Λαμίας, όπου και εξελίχθηκε στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή το 2014. Κατά τη θητεία του στο ΤΕΙ Λαμίας διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος, Αναπληρωτής Διευθυντής της Σχολής Θετικών Επιστημών, και εκτέλεσε χρέη Αναπληρωτή Πρύτανη. Διετέλεσε επίσης Προϊστάμενος του Τομέα Πληροφορικής και Τηλεματικής του Κέντρου Τεχνολογικής Έρευνας Στερεάς Ελλάδας όπου και ορίστηκε ως Αναπληρωτής Διευθυντής. Το 2015 ο Δρ. Ιακωβίδης διορίστηκε Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο οποίο ορίστηκε Πρόεδρος το 2019. Σήμερα είναι στη θέση του Αναπληρωτή Προέδρου του Τμήματος και Διευθυντής του Εργαστηρίου Βιοϊατρικής Απεικόνισης. Επίσης είναι ιδρυτής και συντονιστής της ερευνητικής ομάδας is-innovation.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν μεθόδους ψηφιακής επεξεργασίας σημάτων και εικόνων, συστήματα στήριξης αποφάσεων, καθώς και ευφυή συστήματα και εφαρμογές. Στο πλαίσιο αυτό έχει συγγράψει περισσότερα από 150 άρθρα τα οποία έχουν δημοσιευτεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, συνέδρια και βιβλία. Ο Δρ. Ιακωβίδης έχει εκδώσει δύο βιβλία, έχει συμμετάσχει στη συγγραφή πολλών ερευνητικών προτάσεων και οδικών χαρτών έρευνας.
Πρωτοποριακό σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, «Ενόραση»
Απάντηση στην πάγια ανάγκη ατόμων που αντιμετωπίζουν μερική ή ολική απώλεια όρασης, της αυτόνομης κίνησης στον χώρο, έρχεται να δώσει ένα πρωτοποριακό σύστημα τεχνητής νοημοσύνης από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Πρόκειται για το σύστημα «Ενόραση» που ουσιαστικά έρχεται να αναβαθμίσει, για τα τυφλά άτομα, την κίνηση στον χώρο με αυτονομία και άνεση σαν να βλέπουν. «Μάτια» τους γίνεται ένα ζευγάρι γυαλιών που όμως διαφέρει από τα συμβατικά.
Μέχρι και σήμερα, άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης είναι ουσιαστικά αποκλεισμένα από την ελεύθερη κίνηση στο περιβάλλον. Στη διάθεσή τους έχουν τα μπαστούνια τυφλών για την αναγνώριση εμποδίων και τους οδηγούς όδευσης, που συμβάλλουν στην κίνησή τους στα αστικά περιβάλλοντα, δυστυχώς όμως μόνο στο κέντρο των πόλεων και πάλι όχι παντού. Εξαρτώνται κυρίως από συνοδούς που γίνονται τα μάτια τους για να κινούνται με ασφάλεια προς τον προορισμό τους ή και για να αναγνωρίζουν μέσα από περιγραφές το περιβάλλον γύρω τους.
Η αυτόνομη κίνηση των τυφλών ατόμων ήταν και εξακολουθεί να είναι, ανάγκη. Μία ανάγκη στην οποία έρχεται να απαντήσει το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μέσα από το σύστημα «Ενόραση», το οποίο «υπογράφει» το Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική και παρουσιάστηκε μέσα στον Ιανουάριο σε εκδήλωση που έγινε στη Λαμία. Το ερευνητικό έργο με τίτλο «ΕΝΟΡΑΣΗ- Ευφυές Οπτικοακουστικό Σύστημα Ενίσχυσης της Εμπειρίας και της Προσβασιμότητας στον Πολιτισμό» έγινε στο πλαίσιο της δράσης «Ερευνώ- Δημιουργώ- Καινοτομώ», που χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους, μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» του ΕΣΠΑ. Για τη δημιουργία μάλιστα του συστήματος, το Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική συνεργάστηκε με την Εταιρεία Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων Intracom Telecom και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος».
Πως λειτουργεί το σύστημα «Ενόραση»
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Τμήματος Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Δημήτρη Ιακωβίδη, το σύστημα είναι σαν ένα ζευγάρι γυαλιά. Φοριούνται από τον χρήστη και στο πάνω μέρος έχουν προσαρμοσμένη μία κάμερα και σύστημα GPS. Το σύστημα αναγνωρίζει τη θέση του χρήστη, το περιβάλλον, τα αντικείμενα γύρω του, εμπόδια ή κινδύνους και ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης μπαίνει στην υπηρεσία του ανθρώπου παρέχει οδηγίες όχι μόνο για την περιήγησή του αλλά και για την εξατομικευμένη ξενάγησή του. Το σύστημα αρχικά έχει προγραμματιστεί για να προσφέρει όλες τις παραπάνω δυνατότητες στον πολιτιστικό χώρο της αρχαίας αγοράς στην Αθήνα, προς το παρόν. Ο χρήστης μπορεί να περιηγηθεί και να ξεναγηθεί στον χώρο λαμβάνοντας πολύτιμες πληροφορίες, σαν να κάνει ατομική ξενάγηση, αλλά μόνος του.
Πιλοτικές δοκιμές στην Αρχαία Αγορά
Πιλοτικές δοκιμές στην Αρχαία Αγορά Σύμφωνα με τον κ. Ιακωβίδη, για τη δοκιμή του συστήματος, η ερευνητική ομάδα έχει συνεργαστεί τόσο με την Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών όσο και με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών, η οποία έδωσε την άδεια για την πρόσβαση στον χώρο, προκειμένου να αξιολογηθεί η «Ενόραση». Μέλη της Ομοσπονδίας Τυφλών, φόρεσαν τη συσκευή και δοκίμασαν να κυκλοφορήσουν αυτόνομα στην αρχαία αγορά και να «δουν» μνημεία μέσα από έναν διαφορετικό τρόπο. Οι πιλοτικές δοκιμές έγιναν μέσα στο 2022 και οι τελικές αρχές του 2023 και συνάντησαν τον ενθουσιασμό των μελών της Ομοσπονδίας που κέρδισαν αυτονομία στην κίνηση σε έναν με πολιτισμική και τουριστική αξία.
Επιπλέον δυνατότητες συστήματος «Ενόραση»
«Ενόραση» για όλους, όπως εξηγεί ο κ. Ιακωβίδης, το σύστημα δίνει και επιπλέον δυνατότητες, όπως την παράλληλη σύνδεση ενός χρήστη με τη συσκευή προκειμένου να παρέχει επιπλέον φωνητικές οδηγίες εφόσον απαιτηθεί. Τη συσκευή όμως μπορούν να χρησιμοποιήσουν και άτομα που δεν έχουν προβλήματα όρασης προκειμένου να εξασφαλίσουν μία ατομική ξενάγηση στον χώρο και παράλληλα τους δίνεται η δυνατότητα να καταγράψουν σε σύνοψη την περιήγησή τους σε βίντεο κα να την κρατήσουν ως ανάμνηση.
Το επόμενο βήμα
Κύριος στόχος όμως του προγράμματος είναι η επέκταση του συστήματος για την υποβοήθηση των ατόμων με μερική ή ολική απώλεια όρασης στην αυτόνομη κίνησή τους όχι μόνο σε σημεία πολιτισμικού ενδιαφέροντος αλλά κα ι στην καθημερινότητά τους μέσα στις πόλεις που ζουν και δραστηριοποιούνται. «Διαπιστώσαμε την αγωνία που υπάρχει για την επέκταση του συστήματος. Να έχει δηλαδή εφαρμογή στην καθημερινότητα της ζωής. Είναι μία ανάγκη που υπάρχει και η οποία μας γεμίζει με μεγαλύτερη ευθύνη και το χρέος να κάνουμε το επόμενο βήμα για να διασφαλίσουμε την υποβοήθηση των ατόμων με αναπηρία όρασης στην περιήγησή τους στις πόλεις», σημειώνει ο κ. Δημήτρης Ιακωβίδης.
Πηγή: ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
