Toυ Ryan Khurana
Πολλές και ποικίλες οι αντιδράσεις και οι σχολιασμοί γύρω από το άρθρο του ερευνητή Ράιαν Κουράνα για τις συνέπειες και τις επιπτώσεις που έχει αναφερθεί ότι θα προκύψουν από τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης στο μέλλον της εργασίας.
Μέχρι και …πανικός προκλήθηκε, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου ο νομπελίστας Joseph Stiglitz – και άλλοι- υποστήριξαν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα εντείνει την ανισότητα καθώς και μια … διαβόητη στατιστική που είχε κυκλοφορήσει, μιλούσε για «αυτοματισμό» του 47% των θέσεων εργασίας. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει υιοθετήσει αυτό τον τεχνοπανικό, ιδίως με την αντίθεσή του έναντι των καινοτομιών της Amazon, και τα μήνυμα που απευθύνει στην «περιοχή» όπου οι εργάτες έχουν αντικατασταθεί από την τεχνολογία και την παγκοσμιοποίηση.
Αλλά όπως επισημαίνει ο Κουράνα, αν όντως θέλει να βελτιώσει την πρόσβαση σε θέσεις εργασίας, θα πρέπει να υιοθετήσει τις νέες τεχνολογίες και όχι να τις καθυστερεί.
Η τεχνολογία δεν εξαλείφει θέσεις εργασίας – τις μετακινεί.
Γράφει – μεταξύ άλλων- ο Ράιαν Κουράνα: « Υπάρχει ένα παλιό παράδοξο στα οικονομικά: όταν η τεχνολογία βελτιώνει την αποτελεσματικότητα ενός πόρου, τότε αυτός ο πόρος θα καταναλώνεται περισσότερο έντονα, αυξάνοντας σημαντικά την παραγωγή. Ενώ ιδέες όπως αυτή, έχουν κομβική θέση στα οικονομικά του περιβάλλοντος (η καλύτερη παραγωγή ενέργειας αυξάνει τη ζήτηση ενέργειας), έχει σημαντικές εφαρμογές και στην αγορά εργασίας. Όταν μια νέα τεχνολογία κάνει την εργασία παραγωγικότερη, τότε μια εταιρεία δεν χρειάζεται να προσλάβει λιγότερους εργαζομένους για να πετύχει την ίδια παραγωγή, αλλά θα θέλει να προσλάβει πολλούς περισσότερους για να αυξήσει τα εισοδήματά της.
Για να κάνουμε συγκεκριμένο αυτό το παράδειγμα, αρκεί να αναφερθούμε στην επίδραση που είχαν τα ΑΤΜ στους ταμίες των τραπεζών. Πριν την εισαγωγή των ΑΤΜ, το κύριο καθήκον ενός ταμία ήταν να μετρά χρήματα και να ενημερώνει τους τραπεζικούς λογαριασμούς. Τα ΑΤΜ ανέλαβαν αυτό το έργο εξ ολοκλήρου, οπότε θα υπέθετε κανείς ότι οι ταμίες δεν θα χρειάζονταν πια. Μπείτε όμως στην οποιαδήποτε τράπεζα και θα δείτε ότι ακόμη υπάρχουν ταμίες. Μάλιστα, υπάρχουν σήμερα πολλοί περισσότεροι ταμίες απ’ ό,τι πριν από την εισαγωγή των ΑΤΜ.
Τα φτηνά ΑΤΜ αυτοματοποίησαν την χρονοβόρα εργασία των ταμιών, μειώνοντας τον χώρο που χρειάζεται μια τράπεζα και εξοικονομώντας χρήματα γι’ αυτές. Επίσης, μπορούν να εγκατασταθούν οπουδήποτε. Έτσι, οι τράπεζες χρειάζονταν πλέον λιγότερο χώρο και μπορούσαν να ανοίξουν υποκαταστήματα σε περισσότερες τοποθεσίες. Σ’ αυτές, χρειάζονταν περισσότερους ταμίες. Ενώ αρχικά αυτοί αφιέρωναν μόνο ένα μέρος του χρόνου τους στο να αντιμετωπίζουν ζητήματα των πελατών και να βελτιώνουν την ποιότητα της ικανοποίησης τους, αυτός είναι πλέον ο κύριος ρόλος τους. Η ζήτηση γι’ αυτό το επάγγελμα αυξήθηκε.
Μ’ αυτόν τον τρόπο επηρεάζουν πάντα οι νέες τεχνολογίες την αγορά εργασίας: ενισχύουν την παραγωγικότητα και αυξάνουν τις θέσεις εργασίας. Το ζήτημα δεν είναι ότι η τεχνολογία καταστρέφει θέσεις εργασίας, αλλά η αποτυχία των νέων αυτών θέσεων να σηματοδοτήσουν τη ζήτηση. Από το 1980, τα επαγγέλματα με τη μεγαλύτερη ζήτηση είναι αυτά που απαιτούν κοινωνικές δεξιότητες καθώς οι υπολογιστές δεν τις κατέχουν – αλλά η έμφαση της βελτίωσης των κοινωνικών δεξιοτήτων των νέων ανθρώπων (η των προγραμμάτων επανεκπαίδευσης μ’ αυτή την εστίαση) είναι ελάχιστη. Αυτό οφείλεται σε διάφορα νομικά και ρυθμιστικά εμπόδια που καθιστούν τη μετάβαση σε σταδιοδρομίες που βασίζονται στις υπηρεσίες τεχνητά δύσκολη.
Πάρτε για παράδειγμα τα επαγγέλματα φροντίδας που είναι ανάμεσα σ’ εκείνα με τη μεγαλύτερη ζήτηση λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Προβλέπεται ότι μέσα σε 4 χρόνια θα υπάρχουν 1,2 εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας για νοσοκόμους. Η εργασία του νοσοκόμου βεβαίως είναι δύσκολη και δεν κάνει για όλους. Χρειάζεται εκπαίδευση, και όσοι αναζητούν εργασία θα είναι πρόθυμοι να επενδύσουν σ’ αυτή την εκπαίδευση αν αξίζει τον κόπο.
Οι υπολογιστές δεν έχουν ήπιες δεξιότητες
Η ενσυναίσθηση, οι συναισθηματικές δεξιότητες και η επικοινωνία είναι τομείς που η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να θίξει και γι’ αυτό η ζήτηση γι’ αυτούς θα αυξηθεί σημαντικά. Καθώς οι τιμές όλων των άλλων προϊόντων θα μειωθεί εξαιτίας της βελτίωσης της παραγωγικότητας που θα επιφέρουν οι νέες τεχνολογίες, θα υπάρχει περισσότερο εισόδημα να δαπανηθεί σε αυτούς τους τομείς που η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να βελτιώσει.
Η σημερινή τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να σκεφτεί και να επιτελέσει γενικά καθήκοντα, αλλά διακρίνεται στην καλή εκτέλεση ορισμένων στενών καθηκόντων. Αυτό σημαίνει ότι οι θέσεις εργασίας συνολικά δεν απειλούνται, καθώς αυτές αφορούν περίπλοκους συνδυασμούς πολλαπλών καθηκόντων. Μόνο κάποιες δεξιότητες θα πάψουν να χρειάζονται με την ίδια ένταση. Δεν πέφτουν μόνο οι απλοί άνθρωποι σ’ αυτή την παγίδα, αλλά και οι ειδικοί.
Ο Geoffrey Hinton, “παππούς” της βαθιάς μάθησης, της βάσης για όλες τις πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη είπε ως οι ακτινολόγοι θα γίνουν περιττοί, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να εντοπίζει όγκους με μεγαλύτερη ακρίβεια. Αυτό παραγνωρίζει τις άλλες πτυχές της δουλειάς του ακτινολόγου: την εμπιστευτική σχέση ευθύνης προς τον ασθενή, την αποτίμηση του συγκεκριμένου ρίσκου κάθε περίπτωσης, και την αποτελεσματική παρουσίαση των πορισμάτων. Οι ακτινολόγοι δεν θα γίνουν περιττοί, αλλά θα χρειαστεί να εστιάσουν περισσότεροι σε άλλες πτυχές της εργασίας τους.
Η τεχνητή νοημοσύνη συνεπώς δεν αυτοματοποιεί τόσο, όσο συμπληρώνει επαυξητικά. Ο άνθρωπος συν η μηχανή είναι πιο παραγωγικοί απ’ ό,τι είτε ο άνθρωπος είτε η μηχανή τουλάχιστον για το προβλέψιμο μέλλον. Δεν χρειάζεται να ανησυχούμε πως η τεχνητή νοημοσύνη θα πάρει θέσεις εργασίας από τους ανθρώπους, αλλά αντίθετα πως οι άνθρωποι κάνουν δουλειές που μπορούν να κάνουν οι μηχανές. Το να αξιοποιήσουμε αυτή την αύξηση της παραγωγικότητας και να της επιτρέψουμε να απελευθερώσει πόρους είναι αναγκαίο αν επιθυμούμε την ευημερία. Θα πρέπει να εστιάσουμε όχι στο πώς θα εμποδίσουμε την αυτοματοποίηση, ούτε στο ποια μορφή αναδιανομής χρειάζεται όταν όλοι θα γίνουν τεχνολογικώς άνεργοι, αλλά στο πώς θα αξιοποιήσουμε καλύτερα τις τεχνολογικές δυνατότητες για να βελτιώσουμε τις ζωές των πολλών μέσα από δυναμικότερες αγορές εργασίας.
(Αναδημοσίευση από το Competitive Enterprise Institute. O Ryan Khurana είναι ερευνητής στο Consumer Choice Center και το Institute for Research in Economic and Fiscal Issues.)
Πηγή: https://www.liberal.gr
