Τα τελευταία χρόνια γίνεται ολοένα και περισσότερο λόγος για τους NEETs. Πρόκειται ουσιαστικά για τους νέους ηλικίας 15-29 ετών που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (Not in Education, Training, Employment), δηλαδή όσοι βρίσκονται σε εκπαιδευτική και οικονομική απραξία για διάστημα ίσο ή μεγαλύτερο των έξι μηνών.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας της Eurofound (2012), οι νέοι που έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να ενταχθούν σε αυτή την κατηγορία είναι:
• Νέοι/ες με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης (τρεις φορές μεγαλύτερες πιθανότητες σε σχέση με άλλους)
• Νέοι/ες που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών –παιδιά δεύτερης και τρίτης γενιάς μεταναστών
• Νέοι/ες που πάσχουν από κάποια νόσο ή έχουν κάποιου είδους αναπηρία (40% μεγαλύτερες πιθανότητες)
• Νέοι/ες που διαμένουν σε απομακρυσμένες περιοχές και που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες και αγαθά
• Νέοι/ες οικογενειών με οικονομικά προβλήματα και προβλήματα ανεργίας
• Νέοι/ες με οικογενειακά προβλήματα
Σύμφωνα με την EUROSTAT, στην Ελλάδα το ποσοστό των NEETs αυξήθηκε σταδιακά από το 2006 και μετά από 8.5% που ήταν το 2006 σε 21,8% το 2013. Στη συνέχεια, αν και υπήρξε κάποια μείωση, το ποσοστό το 2017 εξακολουθούσε να βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο (14.2%). Υψηλά είναι επίσης τα ποσοστά σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Βουλγαρία.
H Έρευνα «Βαρόμετρο Απόντων. Ανίχνευση, κατηγοριοποίηση και εμπειρική θεμελίωση προτάσεων πολιτικής για την καταπολέμηση μιας νέας μορφής κοινωνικής ευπάθειας: Οι NEETs (Young People Not in Education, Employment or Training)», υλοποιήθηκε από το ΚΕΑΔΙΚ του Πανεπιστημίου Κρήτης, το ΚΑΝΕΠ της ΓΣΕΕ, την GPO και το ΙΗΛΔ του ΙΤΕ. Σκοπός της πέρα από την καταγραφή των χαρακτηριστικών και των ποσοστών των NEETs, ήταν και η δημιουργία ενός ψυχολογικού προφίλ των νέων αυτών.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, δείγμα της οποίας αποτέλεσαν 2771 άτομα, οι NEETs τις τελευταίας 15 μέρες (από τη διεξαγωγή της έρευνας ανέφεραν συμπτώματα άγχους, όπως:
• Άγχος/νεύρα/ένταση (27,1%)
• Δυσκολία ελέγχου του άγχους (15,3%)
• Υπερβολική ανησυχία για πράγματα (23,2%)
• Δυσκολία χαλάρωσης (16,7%)
• Εκδήλωση ψυχοκινητικής ανησυχίας (13,2%)
• Ευερεθιστότητα/εκνευρισμός (22,6%)
• Αίσθηση πως κάτι φρικτό θα συμβεί (10%)
• Διαταραχές στη συγκέντρωση (22,5%)
Όσον αφορά τα καταθλιπτικά συμπτώματα, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως οι NEETs σχεδόν σε καθημερινή βάση παρουσίαζαν:
• Ανηδονία (34,4%)
• Καταθλιπτικό συναίσθημα (25,6%)
• Διαταραχές ύπνου (30,7%)
• Εύκολη κόπωση (30,3%)
• Διαταραχές όρεξης για φαγητό (26,1%)
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση (17,5%)
• Δυσκολία συγκέντρωσης (17,9%)
• Ευχές θανάτου ή και αυτοκτονικό ιδεασμό (4,8%)
Σχετικά με το ιατρικό ιστορικό των NEETs, το 21.1% είχαν επισκεφθεί κάποιον ψυχίατρο ή ψυχολόγο στο παρελθόν, το 8,4% παρουσίαζε κάποια αποδεδειγμένη μαθησιακή δυσκολία , το 2,9% παρουσίαζε κάποια σοβαρή σωματική νόσο και το 2,7% είχε λάβει φαρμακευτική αγωγή για ψυχική νόσο.
Οι επιπτώσεις της αύξησης των νέων που ανήκουν στην ομάδα των NEETs είναι σημαντικές τόσο για τους ίδιους τους νέους, επηρεάζοντας την ψυχική τους υγεία και τις επαγγελματικές τους προοπτικές όσο και για ολόκληρη την κοινωνία, καθώς υπάρχει απώλεια ανθρωπίνου δυναμικού και κυρίως δυναμικό νέων που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πυρήνα προόδου.
Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να ληφθούν μέτρα, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και με τη συμβολή του σχολείου και των κοινωνικών φορέων να υπάρξει ουσιαστική συμμετοχή των νέων σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και μετέπειτα απορρόφηση τους στην αφορά εργασίας, έτσι ώστε, όπως δηλώνει και το σύνθημα που υιοθέτησε η Βρετανία το 2014 για την ομάδα των NEETs, να μην υπάρξουν «Άλλες χαμένες γενιές».
Παραπομπές
– Παπαδάκης, Ν. (2016), Έρευνα και ολοκληρωμένη παρέμβαση για τους Neets και τη νεανική ανεργία: Το Έργο “Neets2” και το φαινόμενο του dis-engaged self, στο Ν. – – Παπαδάκης, Α. Κυρίδης, Ν. Φωτόπουλος (επιμ.), Νέα Γενιά και NΕΕΤs στην Ελλάδα της Κρίσης. Οι επείγουσες διαστάσεις του προβλήματος: Έρευνα και ολοκληρωμένη παρέμβαση. Αθήνα: Ι. Σιδέρης, σσ. 19-37.
