γυναικεία κόκκινα παπούτσια όλων των τύπων

Προς το τέλος του Καλοκαιριού μιας χρονιάς με έντονες πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις μπορούμε με ψυχραιμία να προσεγγίσουμε ένα θέμα που αξιοποιήθηκε ιδιαίτερα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Από την έναρξη του 2019 μετράμε οκτώ δολοφονίες γυναικών από το σύντροφό τους και ίσως είναι ευκαιρία για συμπεράσματα και διαπιστώσεις. Πρόκειται για μια σειρά δολοφονιών κυρίως από συντρόφους/συζύγους. Οι δολοφονίες αυτές μονοπώλησαν για λήγω την προβολή των ΜΜΕ για λίγο διάστημα. Πρόκειται για μια σειρά δολοφονιών, ένα μοτίβο που εγείρει το ερώτημα κάτω πόσο ήταν μια σειρά τυχαίων περιστατικών ή πρόκειται για κάτι διαφορετικό.

“Εγκλήματα πάθους και οικογενειακές τραγωδίες”

Τα ΜΜΕ επέλεξαν να αναφερθούν σε εγκλήματα πάθους, σε οικογενειακές τραγωδίες και οικογενειακά δράματα. Παρουσίασαν τις δολοφονίες αυτές μεταξύ τους ασύνδετες, μεμονωμένα περιστατικά μιας υγιούς κοινωνίας, μια σειρά από τυχαίες , κινηματογραφικές καταστάσεις που συμβαίνουν σπάνια στην πραγματικότητα για αυτό και προκαλούν φρίκη.

Σύμφωνα με τα ΜΜΕ οι δολοφονίες γυναικών από συντρόφους που παρακολουθήσαμε ήταν μεμονωμένα γεγονότα που συνέβησαν λόγω διαπροσωπικών και ενδοοικογενειακών δυσκολιών. Δεν υπόκεινται σε καμία κατηγορία κοινωνικών φαινομένων και δεν αποτελούν εκφάνσεις κανενός κοινωνικού μοτίβου.

Έτσι, πέρα από το να εμπορευματοποιήσουν τα γεγονότα και την φρίκη των γυναικτονιών αυτών για λίγο τηλεοπτικό χρόνο, τα ΜΜΕ δεν είπαν τίποτα χρήσιμο για τις δολοφονίες αυτές. Το αντίθετο. Αναπαρήγαγαν για ακόμη μια φορά μια στρέβλωση της πραγματικότητας όπου η βία κατά των γυναικών είναι μεμονωμένη, τυχαία, και κυρίως, ωφείλεται στην ανεξέλεγκτη επιθυμία του συντρόφου.

Θα αναγκαστούμε να πούμε τα αυτονόητα : αυτές οι δολοφονίες δεν αποτελούν εγκλήματα πάθους, δεν αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά που έτυχε να συμπέσουν χρονικά, δεν αποτελούν κινηματογραφικές κατασκευές

Η πρώτη αιτία θανάτου στην Ευρώπη για τις γυναίκες η δολοφονία από σύντροφο

Όσο τρομακτικά κι αν είναι τα δεδομένα των ερευνών μιλούν από μόνα τους. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η πρώτη αιτία θανάτου και αναπηρίας στην Ευρώπη για γυναίκες από 16-44 χρονών αποτελεί η δολοφονία από σύζυγο/σύντροφο. Ο καρκίνος ή/ και τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα αποτελούν λιγότερο συχνές αιτίες θανάτου για τις γυναίκες. Πώς γίνεται αυτό, και πώς τον εικοστό-πρώτο αιώνα οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο να πεθάνουν βγαίνοντας ραντεβού παρά οδηγώντας ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση.

Η έμφυλη βία και ανισότητα δεν είναι μύθος , αλλά παρά η πραγματικότητα στην οποία ζούμε. Για να αποφύγουμε απλώς να βαλτώσουμε στη φρίκη της πραγματικότητας πρέπει να προσεγγίσουμε με ψυχραιμία τα αίτια του φαινομένου.

Η έμφυλη ανισότητα είναι ένα φαινόμενο που ξεκινάει από πολύ παλιά, και αποτελεί δομικό στοιχείο των κοινωνιών στις οποίες ζούμε. Με διάφορες εκφάνσεις πέρα από την κακοποίηση, όπως το μισθολογικό χάσμα, την γυναικεία ανεργία, την υποεκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις εξουσίας , η έμφυλη ανισότητα είναι γεγονός. Η έμφυλη βία σχετίζεται σχεδόν γραμμικά με ένα πολιτισμικό ζήτημα : την ιδιοκτησιακή λογική των έμφυλων σχέσεων. Οι γυναίκες στην κοινωνία δεν υπάρχουν αυτοτελώς, όπως οι άντρες, δεν θεωρούνται αυτοτελείς προσωπικότητες, προσδιορίζονται σε επίπεδο ταυτότητας από τους άντρες με τους οποίους συνδέονται. Η δομή της κοινωνίας γεννάει σχέσεις όπου οι γυναίκες θεωρούνται ιδιοκτησία των αντρών και που νομιμοποιούνται να ασκούν εξουσία πάνω τους. Αν αυτή η διατύπωση μας ακούγεται υπερβολίκή, θα πρέπει να ξανασκεφτούμε τί μας δηλώνουν τα στοιχεία για τις γυναικοκτονίες.

Ο ίδιος ο όρος “γυναικοκτονία” είναι δηλωτικός του φαινομένου και των διαστάσεών του.

Για να μην εκμηδενίσουμε μια σειρά από κατακτήσεις , το γυναικείο κίνημα έχει πετύχει μια σειρά κατακτήσεων, για αυτό και μπορούμε πλέον να μιλάμε ανοιχτά για τις διαστάσεις των γυναικοκτονιών.

Παρόλα αυτά, μια οπτική που θα μονοπωλούσε την πολιτισμική/αξιακή βάση της έμφυλης βίας θα αποπροσανατόλιζε από την βασική συζήτηση. Θα πρέπει να εστιάσουμε στο ότι η δομική αυτή ανισότητα έχει εκφάνσεις σε όλες τις πτυχές της οργανωμένης κοινωνικής ζωής. Η έλλειψη νομικού υποστηρικτικού πλαισίου, η έλλειψη υπηρεσιών πρόνοιας και η ανυπαρξία του κράτους σε επίπεδο παρέμβασης είναι το κομβικό ζήτημα που θα πρέπει να μας απασχολεί. Όπως σε κάθε κοινωνικό πρόβλημα που μπορούμε να αναλύσουμε, σχεδόν γραμμικά μπορούμε να καταλήξουμε ότι η ανυπαρξία κρατικής παρέμβασης είναι ο βασικός παράγοντας. Οι ατομοκεντρικές λογικές που ταξινομούν μια σειρά από κοινωνικά προβλήματα ως “προσωπικές υποθέσεις” προκειμένου να δικαιολογούν την ανυπαρξία των αντίστοιχων κρατικών μηχανισμών είναι το βασικό πρόβλημα.

Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι να καταλήξουμε σε λογικές που θα προτείνουν την κοινωνική αλλαγή μέσα από την αλλαγή της συνείδησης. Μια τέτοια πρόταση θα ήταν τελείως ατομοκεντρική και παρέκλεινε από το κεντρικό θέμα, που είναι ο ρόλος του κράτους.

Οι διεκδικήσεις μας πρέπει να εστιάσουν στο κεντρικό αίτημα την ενίσχυση της κρατικής παρέμβασης για ενίσχυση κάθε μηχανισμού και πλαισίου το οποίο θα μπορούσε να μετασχηματίσει το πρόβλημα από τη βάση του.

Διαφορετικά, κινδυνεύουμε κινηματικά να αναλωθούμε σε μια γενική και αόρατη προσπάθεια για αλλαγή της κοινωνικής συνείδησης που υστερεί και σε στόχο και σε προοπτική.

Σχετικά με τον συντάκτη

Απόφοιτη Κοινωνικής Εργασίας

Αφήστε σχόλιο

ΧΟΡΗΓΟΙ

Επιστροφή στην κορυφή