Τάκης Λεμονής: Να αγαπάτε το άθλημα, μόνο τότε θα είστε πρωταθλητές
🗣 Ο Τάκης Λεμονής μιλάει στο meallamatia.gr και τον Βαγγέλη Αυγουλά
Το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα δεν είναι απλώς ένα άθλημα… Κάποιοι το έχουν ως τελετουργία, φορτισμένη με πίστη, πάθη και εντάσεις. Ο Έλληνας οπαδός ζει για την ομάδα του, στήνει κάθε Κυριακή τη δική του τελετουργία. Είναι πιστός που λατρεύει με την ίδια ένταση που καταριέται, είναι ένας καυτός πάγκος με μια μορφή που επιστρέφει ξανά και ξανά: ο Τάκης Λεμονής.
Ο άνθρωπος, δηλαδή, που συνδέθηκε όσο κανείς με τον Ολυμπιακό, όχι μόνο για τους τίτλους αλλά και για την ικανότητά του να εμφανίζεται, όταν κανείς δεν υπάρχει και να εξαφανίζεται τη στιγμή που υπάρχουν φώτα στη σκηνή.
Ο Τάκης Λεμονής δεν έφυγε ποτέ, ακόμη και όταν είχε φύγει.
Ο Τάκης Λεμονής μεγάλωσε στον Κολωνό και πέρασε από τις αλάνες στον Ολυμπιακό. Κάποιοι έχουν πει πως αν γεννιόταν σε άλλη χώρα θα έπαιζε στις μεγαλύτερες ομάδες παγκοσμίως. Όμως, ο Τάκης Λεμονής έγινε για τους Έλληνες, για τους λάτρεις του Ολυμπιακού, ο δικός τους «Τάκαρος».
Αυτός ο «Τάκαρος» έπαιξε για εννέα χρόνια στον Ολυμπιακό (1978 – 1987), σκόραρε 22 γκολ σε 174 συμμετοχές, πήρε 5 πρωταθλήματα και ένα Κύπελλο Ελλάδας, αλλά η πραγματική του συνεισφορά δεν ήταν ποτέ τα στατιστικά. Ήταν ένας παίκτης που έδενε την ομάδα χωρίς να χρειάζεται να κάνει κάτι θεαματικό. Και μετά έγινε και προπονητής, για να αποδείξει αυτό που όλοι ήξεραν από την αρχή. Ότι ήταν γεννημένος για το γήπεδο, είτε με τη φανέλα του Ολυμπιακού είτε στον πάγκο, δίνοντας οδηγίες…
Ο Τάκης Λεμονής μιλά στο «Με Άλλα Μάτια» για το ποδόσφαιρο σήμερα, τα νέα παιδιά και στέκεται μόνο σε ένα πράγμα: Στον χαρακτήρα και στην αγάπη που πρέπει να έχει ένας αθλητής. Γιατί για τον Τάκη Λεμονή ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου και το πείσμα είναι πάνω απ’ όλα…
Ξεκινώντας τη συνέντευξη στον Βαγγέλη Αυγουλά, ο κ. Λεμονής θυμάται την αθλητική κατασκήνωση που διοργάνωναν με τον κ. Σαργκάνη, για μικρά παιδιά. Στο πλαίσιο του camp γίνονταν και ιατρικές εξετάσεις στα παιδιά και σεμινάρια γονέων και άλλα πρωτοποριακά για την εποχή τους events, μεταξύ αυτών και ένας αγώνας επίδειξης Ποδοσφαίρου Τυφλών από την Εθνική μας Ομάδα τυφλών ποδοσφαιριστών!
▪️ Μιλάμε για 30 χρόνια πίσω;
Τ.Λ.: «Ναι, για 30 χρόνια πίσω, που δεν υπήρχαν καν social media. Εμείς εκμεταλλευτήκαμε αυτό το θέμα πιο πολύ τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά θυμάμαι και παραμένει ακόμα μέσα μου σαν συγκλονιστική εμπειρία, αυτός ο αγώνας ποδοσφαίρου τυφλών».
▪️ Εσείς τότε, το 1996 με 1997 με τόσα χρόνια εμπειρίας στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, θαυμάσατε στοιχεία στο ποδόσφαιρο των τυφλών;
Τ.Λ. : «Πλάκα κάνετε; Μόνο θαυμασμός υπήρχε, γιατί το να προσανατολιστείς στο γήπεδο, δηλαδή που είναι το τέρμα, που είναι η μπάλα, σημαίνει ότι έχουν αναπτυχθεί αισθήσεις που είναι στο υπερδεκαπλάσιο των βλεπόντων ανθρώπων».
▪️Στην προπονητική θέλετε να συνεχίσετε; Περιμένετε πρόταση από ομάδα; Είστε ανοιχτός;
«Θέλω να συνεχίσω, ναι. Είμαι ανοιχτός αλλά πολύ επιλεκτικός. Το εξωτερικό με ενδιαφέρει πιο πολύ. Θέλω να πάω κάπου που θα μου αρέσει».
❝ Καριέρα κάνει αυτός που αγαπά το άθλημα, ψηλά φτάνει αυτός που αγαπά αυτό που κάνει. Αυτός που θεωρεί ότι το ποδόσφαιρο είναι πρώτα το χόμπι του και μετά η δουλειά του θα γίνει σπουδαίος.
▪️ Για έναν επαγγελματία παίκτη ή προπονητή το να αλλάζει κάθε τόσο μέρος και χώρα επηρεάζει την οικογένειά του. Τι είναι αυτό που μπορεί να λένε η γυναίκα, τα παιδιά ενός επαγγελματία που ο κόσμος δεν μαθαίνει ποτέ; Εμείς βλέπουμε μόνο τις ευχάριστες στιγμές, την υποδοχή στο αεροδρόμιο, φωτογραφίες, συνεντεύξεις τύπου. Πόσο δύσκολο είναι τελικά back stage να μην ριζώνει κάποιος επαγγελματίας αθλητής ή προπονητής σε έναν τόπο;
Τ.Λ.: «Γενικά η διαχείριση είναι δύσκολη και ειδικά από την πλευρά των ποδοσφαιριστών, γιατί όταν είσαι προπονητής είναι διαφορετικά. Είσαι σε μεγαλύτερη ηλικία, άρα η οικογένειά σου έχει μπει σε έναν δρόμο με τα παιδιά και το σχολείο τους. Για τους ποδοσφαιριστές είναι μεγαλύτερο το πρόβλημα. Όμως, από την άλλη το ότι ξενιτεύονται ίσως σημαίνει γι’ αυτούς μια φοβερή ευκαιρία για τη συνέχεια της ζωής τους. Οπότε, ξεκινάμε με θετική σκέψη για όλο αυτό το πράγμα. Σίγουρα η γυναίκα του κάθε ποδοσφαιριστή παίζει σπουδαίο ρόλο στο πώς θα πάει και η σχέση και το επαγγελματικό κομμάτι. Δεν είναι απλό. Για να φύγεις, για να ξενιτευτείς πάει να πει ότι σου προσφέρεται μια καλύτερη ευκαιρία από αυτήν που έχεις».
▪️ Σήμερα οι νέες γενιές νιώθουν ότι πρέπει να γίνουν καλοί αθλητές, ειδικά στο μπάσκετ και το ποδόσφαιρο που είναι πιο προβεβλημένα τα αθλήματα, για τα λεφτά και για τη δημοσιότητα. Στη δική σας εποχή, όταν δηλαδή παίζατε εσείς, νιώθω από ιστορίες που έχουμε ακούσει και έχουμε διαβάσει, ότι ήταν πάνω απ’ όλα η ευχαρίστηση και το ομαδικό πνεύμα και κάποιες άλλες αξίες. Ισχύει αυτή η αίσθηση που έχουμε σήμερα ότι δηλαδή έχει αλλάξει ο στόχος των αθλητών;
Τ.Λ.: «Ισχύει, έχουν γίνει κάποιες μεγάλες αλλαγές. Εγώ όμως θα επιμείνω σε κάτι, και στη δική μας εποχή υπήρχε το οικονομικό, ότι δηλαδή θα λύσουμε προβλήματα της ζωής μας. Μπορεί τα ποσά να μην είναι αντίστοιχα με τα σημερινά, όμως οι ευκαιρίες ήταν πάντα σπουδαίες. Δεν θεωρώ και σε αυτή την εποχή ότι υπάρχει κάποιο παιδί που ξεκινά να παίζει ποδόσφαιρο σκεπτόμενο τα χρήματα. Όποιος το κάνει αυτό δεν πρόκειται ούτε μία στο εκατομμύριο να κάνει καριέρα. Καριέρα κάνει αυτός που αγαπά το άθλημα, ψηλά φτάνει αυτός που αγαπά αυτό που κάνει. Αυτός που θεωρεί ότι το ποδόσφαιρο είναι πρώτα το χόμπι του και μετά η δουλειά του θα γίνει σπουδαίος.
Δηλαδή ο Κριστιάνο Ρονάλντο και ο Μέσι που είναι δύο κατεξοχήν αθλητές που ασχολούμαστε μαζί τους τα τελευταία 15 χρόνια, πιστεύετε ότι είχαν ως κίνητρο τα χρήματα; Ούτε μία στο εκατομμύριο. Αν τους δεις στην προπόνηση, θα το καταλάβεις. Ούτε στην προπόνηση δεν θέλουν να χάνουν. Είναι το παιχνίδι το κυρίαρχο στοιχείο. Τα λεφτά έρχονται πάντα μετά. Το πιο επικίνδυνο κομμάτι στις νέες γενιές είναι οι γονείς, όχι τα παιδιά. Τα παιδιά παίζουν, το διασκεδάζουν. Οι γονείς είναι αυτοί που καθοδηγούν πολλές φορές σε λάθος δρόμους τα παιδιά. Θέλουν για παράδειγμα να βρουν μάνατζερ στο παιδί τους, όταν είναι 10 ετών. Αν είναι δυνατόν!».
▪️Πολλοί γονείς είναι στις κερκίδες. Φωνάζουν στους προπονητές γιατί δεν παίζει το δικό τους παιδί στη βασική ομάδα. Κάνουν σχόλια για συμπαίκτες και αντιπάλους. Κατά κάποιο τρόπο μολύνουν με τοξικότητα την παιδική ηλικία. Το έχετε παρατηρήσει αυτό το φαινόμενο;
Τ.Λ.: «Είμαι και άμεσα δέκτης πολλών τέτοιων πραγμάτων. Γιατί, δεν σας κρύβω, υπάρχουν γονείς που μέσω γνωστών ή γνωστοί μου ακόμη, έχουν μια τάση και με παίρνουν τηλέφωνο να τους συστήσω έναν καλό μάνατζερ για το παιδί. Προσπαθώ να τους βάλω στη θέση τους, να τους εξηγήσω ότι δε πρέπει να ασχολούνται. Τα παιδιά για να παίξουν ποδόσφαιρο πρέπει να έχουν ένα πακέτο πραγμάτων. Δεν αρκεί να κλωτσάς καλά μια μπάλα. Θέλει θέληση, θέλει ψυχή, θέλει αγάπη. Αν έχουν αυτά τα στοιχεία δεν υπάρχει ούτε ένας που να μπορεί να σταματήσει το παιδί τους από το να γίνει καλός ποδοσφαιριστής και να καθιερωθεί. Δεν αρκεί το ταλέντο από μόνο του».
▪️Πολλά παιδιά μπαίνουν στην παγίδα και λένε ασχολούμαι πάρα πολύ με το άθλημα που αγαπώ και γι’ αυτό μένουν πίσω τα μαθήματά μου.
Τ.Λ.: «Έχουμε παραδείγματα πολλών και χαρακτηριστικότερο είναι πρόσφατα αυτό του Τζολάκη. Είναι ένας εκπληκτικός τερματοφύλακας, ο οποίος τελείωσε πρόσφατα τις σπουδές του. Δηλαδή, υπάρχει καλύτερο παράδειγμα για τα νέα παιδιά από αυτόν τον ποδοσφαιριστή; Αυτό πρέπει να το χρησιμοποιούμε. Όλα γίνονται».
▪️ Άρα εσείς δεν συμβουλεύετε να μείνουν πιο πίσω τα μαθήματα, χρειάζεται ένα πτυχίο για το επόμενο βήμα;
Τ.Λ.: «Όχι, δεν το συμβουλεύω, γιατί γενικά ένα παιδί όσο πλουσιότερη παιδεία έχει τόσο καλύτερος επαγγελματίας θα γίνει. Είναι πολύ σημαντικό αυτό. Σίγουρα υπάρχουν και παιδιά, τα οποία είναι σχεδόν αμόρφωτα αλλά είναι ποδοσφαιρικές ευφυΐες. Όμως, στην εποχή που ζούμε το να ξέρει ένα παιδί δύο ή τρεις γλώσσες είναι σημαντικό για την καριέρα του, για το αν θα βγει στο εξωτερικό να δουλέψει. Πρέπει να ενθαρρύνουμε τα παιδιά και παραδείγματα όπως αυτό του Τζολάκη μας δείχνουν έναν πολύ ωραίο δρόμο για να ακολουθήσουμε όλοι».
▪️Στην Ελλάδα οι ποδοσφαιρικές ομάδες επενδύουν τελικά στις ακαδημίες τους;
Τ.Λ.: «Ναι, επενδύουν λόγω ανάγκης για να παίρνουν την αδειοδότηση να παίζουν σε επαγγελματικό πρωτάθλημα. Έχουν αρχίσει βέβαια κάποιες ομάδες και προσπαθούν. Το ελληνικό ποδόσφαιρο δεν πρέπει να το επικεντρώνουμε στον Ολυμπιακό, στον Παναθηναϊκό, στον ΠΑΟΚ, στην ΑΕΚ. Πρέπει να το επικεντρώνουμε σε όλο το φάσμα του, για το αν δουλεύουν και πώς δουλεύουν οι ακαδημίες. Υπάρχουν ακαδημίες ερασιτεχνικές, που δουλεύουν καταπληκτικά, υπάρχουν και επαγγελματικές που δουλεύουν χάλια. Είναι ένα τεράστιο ζήτημα που έχει να κάνει με την εκπαίδευση των προπονητών, έχει να κάνει με τις εγκαταστάσεις που υπάρχουν. Το ελληνικό ποδόσφαιρο πάσχει από την οργάνωση. Γίνονται βήματα προόδου μεμονωμένα από ομάδες. Δηλαδή, μπορούμε να πάρουμε για παράδειγμα τον Ολυμπιακό και τον ΠΑΟΚ ότι αντιπροσωπεύουν όλο το ελληνικό ποδόσφαιρο; Όχι, ξεχωρίζουν όμως γιατί έριξαν λεφτά, έφτιαξαν εγκαταστάσεις και γι’ αυτό τον λόγο απολαμβάνουν κατά κάποιο τρόπο και την παραγωγή κάποιων παικτών».
▪️ Πρόπερσι η ομάδα νέων του Ολυμπιακού κατέκτησε το Champions League. Αυτή η μεγάλη ευρωπαϊκή επιτυχία της ομάδας νέων δίδαξε κάτι στο ελληνικό ποδόσφαιρο, όχι μόνο στον Ολυμπιακό ή θα την ξεχάσουμε;
Τ.Λ.: «Θα το θέσω αλλιώς, το ότι πήραμε ένα Champions League είναι κάτι καταπληκτικό. Το θέμα όμως των ακαδημιών ποιο είναι; Το θέμα των ακαδημιών είναι η παραγωγή παικτών. Αυτό είναι που πρέπει να δούμε πρώτα, δηλαδή σε συνάρτηση με αυτό το κύπελλο που ήρθε, δηλαδή το Champions League στον Ολυμπιακό, πρέπει να δούμε και αντίστοιχα τι έγινε από αυτή την ομάδα και πόσοι πήγαν στην πρώτη ομάδα. Εδώ βλέπουμε μία πολύ ωραία κατά κάποια τρόπο αντιστοιχία, που συνεχίζεται. Άρα, το ζητούμενό μας πάνω απ’ όλα είναι η παραγωγή παικτών. Να μπορούν δηλαδή από τις ακαδημίες κάποιας ομάδας τα παιδιά μεγαλώνοντας να βρεθούν στην πρώτη ομάδα. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα παγκοσμίως είναι η Μπαρτσελόνα. Άρα, ας μάθουμε από αυτούς».
❝ Θα ήθελα ως προπονητής να μπορούσα να σταματήσω τους δικούς μας οπαδούς από κάποια λάθος συνθήματα. Δηλαδή, είναι κάτι που έχω σκεφτεί αρκετά και έχω μετανιώσει που δεν έχω κάνει κάτι.
▪️Το πρώτο πράγμα που θα έπρεπε να αντιγράψουμε από το εξωτερικό σε επίπεδο ακαδημιών για να πάμε λίγο καλύτερα στην Ελλάδα είναι οι εγκαταστάσεις;
Τ.Λ.: «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχουμε είναι αυτό σίγουρα».
▪️Εμείς προερχόμαστε από το αναπηρικό κίνημα και η αναπηρία στα γήπεδα χρησιμοποιείται με κάθε τρόπο και σε κάθε στάδιο της αθλητικής διαδικασίας, δυστυχώς σαν βρισιά. Είναι ο στραβός που θα πέσει πάνω σου στη μπάλα, είναι που παίζεις σαν ανάπηρος, είναι πολλές φράσεις στα χείλη φιλάθλων και πολλές φορές παικτών. Ποιο είναι το σχόλιό σας για εκείνους που μπορούν τόσο εύκολα να πάρουν μια κατάσταση ζωής όχι μόνο για τους ανάπηρους και τις οικογένειές μας και να κάνουν δήθεν «αστεία» εκτοξεύοντας και βρισιές και προσβολές;
Τ.Λ.: «Είναι πολύ βαρύ και να το σχολιάσει κάποιος αυτό, γιατί εγώ ζω και κινούμαι σε έναν χώρο που πραγματικά έχει περάσει από πάρα πολλές διακρίσεις. Οπότε, το να ακούσουμε ανθρώπους να καταφέρονται έτσι εναντίον άλλων με αυτούς τους χαρακτηρισμούς είναι κάτι που μας πληγώνει, μας εξοργίζει. Πιστεύω όμως ότι σιγά σιγά αυτό το πράγμα αρχίζει και βελτιώνεται».
▪️Μπορεί ποτέ ένας αθλητής ή ένας προπονητής να διαχειριστεί συνθήματα που ακούγονται προσωπικά για τη μητέρα του, για το σπίτι του, για την οικογένειά του; Γιατί δυστυχώς αυτό είναι συχνό φαινόμενο στα ελληνικά γήπεδα…
Τ.Λ.: «Έχουν υπάρξει πολλές φορές τέτοια συνθήματα και προς εμένα. Θα ήθελα ως προπονητής να μπορούσα να σταματήσω τους δικούς μας οπαδούς από κάποια λάθος συνθήματα. Δηλαδή, είναι κάτι που έχω σκεφτεί αρκετά και έχω μετανιώσει που δεν έχω κάνει κάτι».
▪️Μπορεί όμως κάποιος να παραστήσει πως δεν ακούει αυτά τα συνθήματα;
Τ.Λ.: «Ξεκίνησα από το 1974 στον Αττικό στα γήπεδα. Όσο περνούν τα χρόνια προσπαθείς να διαχειρίζεσαι κάπως καλύτερα τα πράγματα. Δεν υπάρχει άνθρωπος στον πλανήτη που ασχολείται με αυτή τη δουλειά και να σου πει ότι δεν τον αγγίζουν αυτά. Όποιος το πει αυτό είναι ψεύτης. Το θέμα είναι πόσο δυνατά θα προετοιμαστεί ο καθένας να δέχεται αυτές τις καταστάσεις και πώς να αντιδρά. Καλώς ή κακώς είναι σαν την κριτική που δεχόμαστε στους αγώνες. Κάποιοι λένε ότι η κριτική δεν τους αγγίζει, όμως αυτό δεν γίνεται. Απλά, πρέπει να είσαι έξυπνος να δεις για ποιο λόγο γίνεται αυτή η κριτική, γιατί κάποιες κριτικές είναι σωστές».
▪️Υπάρχει σε όλη την ιστορία του Ολυμπιακού ένας αθλητής που πιστεύετε για οποιοδήποτε λόγο ότι αδικήθηκε; Ίσως από τις συνθήκες, ίσως από τον κόσμο ή από κάποιον πρόωρο τραυματισμό;
Τ.Λ.: «Αυτό είναι κάτι δύσκολο. Εγώ μεγάλωσα σε αυτή την ομάδα. Η οικογένειά μου ήταν Ολυμπιακός. Την ιστορία του Ολυμπιακού την ξέρω πολύ καλά. Σίγουρα θα υπάρχουν αρκετοί που έχουν αδικηθεί γενικά από την ιστορία. Αλλά υπάρχουν και πάρα πολλοί που έχουν αδικήσει και τον εαυτό τους. Δηλαδή θα μπορούσαν να είναι πολύ καλύτεροι αλλά η επιτυχία, το χρήμα, η φήμη είναι ένας εκρηκτικός συνδυασμός για νέες ηλικίες. Οι ποδοσφαιριστές από τα 18 τους μέχρι τα 30 τους πρέπει να είναι πολύ δυνατοί στο πώς να διαχειριστούν αυτό τον εκρηκτικό συνδυασμό. Ίσως κάποιοι αδίκησαν και τον εαυτό τους».
❝ Δυστυχώς, δεν βλέπουμε ως προπονητές όλους τους παίκτες το ίδιο. Γιατί στο μυαλό μας έχουμε μια 11άδα. Όταν τελειώσει η σεζόν όμως είναι πολύ σημαντικό ποιοι παίκτες θα έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη μου. Δεν βλέπω όλους τους παίκτες το ίδιο τεχνικά, τους βλέπω όμως το ίδιο ως ανθρώπους.
▪️Τελικά βλέπουμε και από μικρά παιδιά αλλά και από καταξιωμένους αθλητές να υπάρχει ανάγκη να γίνεται κάτι από εξειδικευμένους ανθρώπους της αθλητικής ψυχολογίας. Δεν είναι κακό να πούμε ότι παίρνουμε βοήθεια από έναν ψυχολόγο, παίρνουμε κατεύθυνση. Αυτό πρέπει να το δούμε πιο οργανωμένα; Πρέπει να κάνουν κάτι και οι ομάδες; Σας έχει απασχολήσει αυτό και προπονητικά;
Τ.Λ.: «Ναι, με έχει απασχολήσει πάρα πολύ. Ένα κομμάτι, στο οποίο δούλευα πολύ ως προπονητής – γιατί αισθανόμουν αυτή την ανάγκη και ως ποδοσφαιριστής – είναι το κομμάτι της ψυχολογίας. Αυτό που με ενδιαφέρει πηγαίνοντας σε μια ομάδα είναι όσο το δυνατόν πιο γρήγορα να καταλάβω τι έχω απέναντί μου. Θα τους γνωρίσω και θα τους ερμηνεύσω και ομαδικά και έναν προς έναν. Το θεωρώ απαραίτητο να μάθω τα πάντα για την οικογενειακή του κατάσταση και για τα παιδικά του χρόνια. Αυτό θα με βοηθήσει πολύ στη συνέχεια στο πώς θα φερθώ. Εξετάζω τους αναπληρωματικούς λίγο παραπάνω, γιατί εκεί είναι το δύσκολο κομμάτι.
Φαντάσου ότι έχω μια ομάδα 25 ανθρώπων που παλεύουν για μια θέση στον ήλιο. Ο ήλιος είναι η 11άδα. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι πόσο σημαντικό είναι το κομμάτι αυτών που έρχονται. Αυτοί οι άνθρωποι σίγουρα δεν αισθάνονται καλά. Το να μην αισθάνονται καλά για εμένα είναι προϋπόθεση. Μου δείχνει κάποιος πως όταν δεν παίζει και δεν αισθάνεται καλά, ό,τι είναι σε καλό δρόμο. Αν αισθάνεται καλά που είναι εκτός δεν μου κάνει. Από την άλλη ο τρόπος που φέρεται αυτός ο παίκτης μέσα στην ομάδα όταν δεν παίζει, μπορεί να είναι και θετικό μπορεί και αρνητικό. Άρα, εγώ πρέπει να φέρω κάποια ισορροπία και στο πώς αισθάνεται. Χωρίς να του λέω ψέματα, του δείχνω πόσο σημαντικός είναι. Και αυτό είναι δύσκολο, γιατί έχουμε δύο πράγματα στη ζωή μας, αυτά που λέμε και αυτά που κάνουμε. Πολλές φορές αυτά που λέμε με αυτά που κάνουμε δεν συμβαδίζουν.
Δηλαδή μπορεί να λέμε σε έναν παίκτη ότι είναι καλός και να μην τον βάζουμε να παίζει. Τότε, είμαστε ανακόλουθοι των όσων λέμε. Μου αρέσει να πω σε έναν παίκτη ότι θα είναι η δεύτερη επιλογή μου αλλά αν πηγαίνει καλά θα παίξει εκείνος. Κι αυτό μου έχει συμβεί με σπουδαίους παίκτες που δεν ήταν τα πρώτα ονόματα. Γιατί με τον τρόπο δουλειάς τους με έκαναν να αναθεωρήσω την άποψή μου και τους το απέδειξα και εγώ έμπρακτα. Δυστυχώς, δεν βλέπουμε ως προπονητές όλους τους παίκτες το ίδιο. Γιατί στο μυαλό μας έχουμε μια 11άδα. Όταν τελειώσει η σεζόν όμως είναι πολύ σημαντικό ποιοι παίκτες θα έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη μου. Δεν βλέπω όλους τους παίκτες το ίδιο τεχνικά, τους βλέπω όμως το ίδιο ως ανθρώπους. Πιο πολύ πήγαινα στο νοσοκομείο στους αναπληρωματικούς όταν τραυματίζονταν παρά στους βασικούς.
▪️Αυτό σας τιμά, γιατί έχουμε δει διεθνώς στα μεγάλα αθλήματα να υπάρχουν εμμονές από προπονητές. Κάποιοι παίκτες να μην παίρνουν ευκαιρίες και κάποιοι να παίρνουν παραπάνω. Υπάρχουν εμμονές σε μεγάλα ονόματα;
Τ.Λ.: «Κοιτάξτε, εγώ θα το θέσω διαφορετικά, υπάρχει περίπτωση κάποιος προπονητής να έχει έναν καταπληκτικό ποδοσφαιριστή και επειδή μπορεί να έχει κάποια εμμονή να μην τον βάζει να παίζει; Αυτό δε γίνεται. Έτσι, δηλαδή αν παίζει, θα κερδίσει η ομάδα του πιο εύκολα. Υπάρχουν εμμονές, αλλά όχι στο σημείο που παρουσιάζονται. Τώρα, αν ένας παίκτης είναι πολύ καλός αλλά με τη συμπεριφορά του κάνει κακό στην ομάδα, αυτό είναι ένα ζήτημα για το πώς θα προχωρήσει η ομάδα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι ο προπονητής ξέρει καλύτερα το τι ακριβώς γίνεται. Το ποδόσφαιρο είναι ένα πολύ ωραίο άθλημα. Κάποιος στην εξέδρα είναι ταυτόχρονα οπαδός, προπονητής, διαιτητής, πρόεδρος. Βρίζει τον διαιτητή, γιατί για παράδειγμα μπορεί να μην έδωσε πέναλτι. Είναι πρόεδρος και θα έλεγε ποιον θα έκανε μετεγγραφή. Είναι ποδοσφαιριστής που νομίζει ότι δεν θα έχανε ένα γκολ. Οι ρόλοι του προπονητή και του ποδοσφαιριστή όμως είναι μόνο αυτοί».
▪️Οι κανόνες που έχουν αλλάξει στο ποδόσφαιρο είναι προς την σωστή κατεύθυνση; Οι παραπάνω αλλαγές, το VAR ή κάτι έχει χάσει ο πυρήνας του αθλήματος από αυτές τις εξελίξεις;
Τ.Λ.: «Το άθλημα έχει γίνει πιο δίκαιο, ειδικά στις περιπτώσεις των οφσάιντ. Τώρα, μπορεί να μπαίνει ένα γκολ, να πανηγυρίζεις και να ακυρώνεται ή να κατοχυρώνεται και να πανηγυρίζεις ξανά μετά. Όμως, είναι πιο δίκαιο με το VAR. Τώρα οι πολλές αλλαγές όπως είναι το πρόγραμμα των αγώνων είναι επιβεβλημένες. Δεν μπορούν οι ποδοσφαιριστές να αντέξουν αυτό τον αριθμό αγώνων που γίνονται. Δηλαδή, είναι αναγκαίο κακό οι πολλές αλλαγές, ώστε να μπορούν οι παίκτες να ξεκουράζονται. Σε κανονισμούς διαιτησίας είναι καλύτερα. Σκέφτομαι, για παράδειγμα, τον Μαραντόνα αν έπαιζε. Σκεφτείτε το ξύλο που έτρωγε τότε. Τώρα, αυτό δεν θα συνέβαινε».
▪️Οι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές βγάζουν χρήματα από το ποδόσφαιρο, πιστεύουν ότι αυτό θα συμβαίνει για πάντα; Επενδύουν; Μήπως πρέπει να κάνουν άλλη διαχείριση τελικά για την επόμενη μέρα;
Τ.Λ.: «Αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που με καίνε. Έχω δει σπουδαίους ποδοσφαιριστές με πολύ μεγάλη καριέρα να έχουν οικονομικά προβλήματα. Δίνω στα παιδιά χαρακτηριστικά παραδείγματα για να καταλάβουν ότι για κάποιους άλλους ανθρώπους η ζωή ξεκινά μετά τα 35 έτη. Στους ποδοσφαιριστές όμως σε αυτή την ηλικία τελειώνει η καριέρα. Στο σύγχρονο ποδόσφαιρο θεωρώ πολύ σημαντική την παρουσία εξειδικευμένων επιστημόνων, όπως είναι οι ψυχολόγοι, για θέματα που αφορούν τη ζωή μετά το άθλημα. Πρέπει να προετοιμάζονται για το τι θα συναντήσουν και όχι να τελειώνει η καριέρα τους και να σκέφτονται μετά τι θα κάνουν. Είχαμε συζητήσει με τον κ. Κόκκαλη το 2001 να υπάρχουν άνθρωποι στην ομάδα που να τους μιλούν για τέτοια ζητήματα. Τα συμβόλαια ήταν μεγάλα, τα παιδιά ήταν πολύ νέα και έπρεπε να δούμε πώς θα διαχειριστούν τα χρήματά τους. Δίναμε συμβουλές τότε. Με έτρωγε η στεναχώρια που έβλεπα φίλους μου, παλιούς αθλητές και ανθρώπους που θαύμαζα, να αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Πολλές φορές χρησιμοποίησα ως παράδειγμα τον εαυτό μου. Τους έλεγα τι θα μπορούσα να έχω κάνει για να έχω καλύτερη καριέρα. Πρέπει τα παιδιά να μαθαίνουν την πραγματική εικόνα της ζωής, γιατί το ποδόσφαιρο από μόνο του δεν λέει τίποτα».
❝ Το ποδόσφαιρο είναι η ίδια μας η ζωή. Είναι ένας διαρκής αγώνας για το πώς θα βελτιωθούμε, πώς θα κερδίσουμε πράγματα. Το ίδιο όμως κάνουμε και στη ζωή μας.
▪️Τι θα μπορούσε να έχει κάνει καλύτερα ο Τάκης Λεμονής;
Τ.Λ.: «Να είχα προπονηθεί καλύτερα, να είχα επιμείνει καλύτερα σε θέματα του χαρακτήρα. Δηλαδή, ήμουν πιτσιρίκος 19-20 ετών στον Ολυμπιακό και δεν με είχε βάλει ο προπονητής και καθόμουν στην προπόνηση και έκανα μούτρα κλπ.. Τότε υπήρχε κάποιος που μου τράβηξε λίγο το αυτί και μου είπε κάποια πράγματα. Άλλαξα πολύ μετά τα 26. Αν είχα τις κατάλληλες συμβουλές στα 18 μου ή στα 19 μου θα ήταν πολύ καλύτερα. Γι’ αυτό επιμένω σε αυτά τα θέματα. Το ποδόσφαιρο είναι η ίδια μας η ζωή. Είναι ένας διαρκής αγώνας για το πώς θα βελτιωθούμε, πώς θα κερδίσουμε πράγματα. Το ίδιο όμως κάνουμε και στη ζωή μας. Πρέπει να βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά, ώστε να αντιμετωπίσουν όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα».
▪️Ποια θα ήταν η συμβουλή που θα δίνατε στα παιδιά που τώρα θα εγγράφονταν σε κάποιο ομαδικό άθλημα; Να ακούν τον προπονητή τους; Να βλέπουν αγώνες και να αντιγράφουν στρατηγικές και τεχνικές; Τι θα τους συμβουλεύατε για να πετύχουν στο άθλημα που αγαπούν;
Τ.Λ.: «Αυτή είναι η σωστή φράση, το άθλημα που αγαπούν. Αν αγαπούν και τους αρέσει πάρα πολύ αυτό που κάνουν, να το διασκεδάζουν. Αυτή είναι η καλύτερη συμβουλή που μπορώ να δώσω. Να διασκεδάζουν αυτό που κάνουν. Όλα τα άλλα είναι πολύ εύκολα. Βέβαια, πρέπει να ακούν τις συμβουλές των προπονητών τους. Όπως στο σχολείο ακούν τον δάσκαλό τους, έτσι στο άθλημα οφείλουν να ακούν τον προπονητή τους. Όμως, πρέπει να ακούν και τον εαυτό τους. Κάθε Σάββατο, όταν ήμουν πιτσιρίκος, έβλεπα αγγλικό πρωτάθλημα. Υπήρχε ένας παίκτης, ο Τρέβορ Φράνσις στη Μπέρμπινγχαμ. Είχε καταπληκτική κίνηση όταν υποδεχόταν τη μπάλα. Έκανε προσπέραση από τη μία και έφευγε εξωτερικά από την άλλη και μου άρεσε η κίνησή του. Έβγαινα μετά στην πλατεία και προσπαθούσα να κάνω τον Τρέβορ Φράνσις. Οι μεγάλοι αθλητές, θέλω να καταλήξω, σου δίνουν πράγματα».
▪️Τι θα ήθελε τέλος ο Τάκης Λεμονής να δει «Με Άλλα Μάτια»;
Τ.Λ.: «Κάθε άνθρωπος δημιουργεί στο μυαλό του συνθήκες που θα ήθελε να είναι ιδανικές. Αυτό, όμως, ξέρουμε ότι ποτέ δεν γίνεται. Είχα μιλήσει σε ένα σεμινάριο για τη δουλειά μου και με ρώτησαν για τις μεγάλες επιτυχίες που είχα σαν προπονητής αλλά τους είπα ότι έχω πράγματι, πολύ μεγάλες νίκες, αλλά αυτό που με έκανε καλύτερο προπονητή και κυρίως άνθρωπο ήταν οι μεγάλες ήττες που είχα. Έτσι διαμόρφωσα πιο καλά τον χαρακτήρα μου. Δηλαδή, έπειτα από μια μεγάλη ήττα δεν κοιμόμουν το βράδυ αλλά την επόμενη μέρα το πρωί είχα πάντα μια αισιοδοξία και περίμενα πώς και πώς το επόμενο παιχνίδι. Αυτό ήταν κάτι που δούλεψα. Δεν άφησα τον εαυτό μου να απογοητευτεί. Υπήρχε τρομερή απογοήτευση μετά τον αγώνα αλλά την επόμενη μέρα ήμουν πιο δυνατός. Αυτό προσπαθούσα να το περάσω και στους παίκτες. Ήμουν ο καλύτερός τους φίλος μετά από ήττες και γινόμουν χειρότερος, καταλαβαίνετε τι εννοώ, έπειτα από νίκες. Μετά τις μεγάλες νίκες δεν χαμογελούσα. Πήγαινα στα αποδυτήρια ,τούς έδινα συγχαρητήρια και μετά προσπαθούσα να τους πείσω ότι θα πανηγυρίσουμε μόνο στο τέλος όταν θα έχουμε πετύχει τον στόχο μας. Όμως, μετά τις μεγάλες ήττες ήμουν ο καλύτερός τους φίλος, γιατί καταλάβαινα την απογοήτευση που ένιωθαν και προσπαθούσα να τους πω ότι ξημέρωσε νέα μέρα και πάμε για το επόμενο. Αν το κάνουμε αυτό και δω στα μάτια σας τη δίψα για το επόμενο ματς, είμαστε πρωταθλητές από τώρα».
