Λογοτεχνία που… ακούγεται
του Αλέξανδρου Παντελάκη
Μπορεί τα audiobooks να μην είναι κάτι καινούριο, καθώς πάει πολύς καιρός από εκείνον τον Ιανουάριο του 1952 που η Barbara Cohen και η Marianne Roney, κάθισαν μαζί με τον Dylan Thomas στο μπαρ ενός ξενοδοχείου και τον έπεισαν να ηχογραφήσει κάποιους στίχους από την ποίησή του, ωστόσο τα τελευταία χρόνια η τεχνολογία έχει βοηθήσει να περάσουν σε μία εποχή ακμής. Ας συμφωνήσουμε από την αρχή ότι τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει το απαλό άγγιγμα ενός βιβλίου, το ξεφύλλισμα και τη μυρωδιά των σελίδων του. Όπως συνέβη και με τα ebooks -εκεί υπάρχει μεγάλη διαμάχη για το πότε δημιουργήθηκε το πρώτο, παρόλο που σε ό,τι αφορά τη λογοτεχνία επικρατεί το θρίλερ Host του Peter James ως το πρώτο ηλεκτρονικό βιβλίο- λειτούργησαν απλά ως ένας εναλλακτικός και βολικός τρόπος ανάγνωσης που αγκαλιάστηκε από μεγάλο κοινό κυρίως στο εξωτερικό. Έτσι συμβαίνει και με τα audiobooks τα οποία προσφέρουν ουσιαστικά τη δυνατότητα να ακούς τα βιβλία από οποιαδήποτε ηλεκτρονική συσκευή διαθέτεις.
Στο εξωτερικό τα ηχητικά βιβλία είναι μία κερδοφόρα βιομηχανία.
Αρκεί να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη από την Pew Research, σχεδόν το 20% των Αμερικανών ακούει ηχητικά βιβλία. Επειδή το κόστος μετατροπής ενός βιβλίου σε ηχητικό βιβλίο είναι χαμηλό, το περιθώριο κέρδους για τα ηχητικά βιβλία είναι υψηλότερο για τους εκδότες και τους συγγραφείς. Μάλιστα, σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο υπάρχουν λογοτεχνικά audiobooks-υπερπαραγωγές με ηχητικά εφέ, μουσική, ηθοποιούς που οξύνουν ακόμα περισσότερο τη φαντασία του αναγνώστη-ακροατή. Τα audiobooks δίνουν και μία πολύ ωραία ευκαιρία σε νέους συγγραφείς που επιλέγουν την αυτοέκδοση να προωθήσουν πιο αποτελεσματικά τα βιβλία τους.
Γιατί είναι χρήσιμα τα audiobooks;
Η λογική των ηχητικών βιβλίων ταίριαξε πολύ καλά με τους σύγχρονους ρυθμούς ζωής που ο ελεύθερος χρόνος είναι περιορισμένος, ενώ οι υποχρεώσεις και οι μετακινήσεις που απαιτούνται με το αυτοκίνητο ή τα μέσα μαζικής μεταφοράς μπορεί να δημιουργήσουν πολύ κενό χρόνο μέσα στη μέρα. Από την άλλη, οι λάτρεις της λογοτεχνίας βρήκαν έναν εποικοδομητικό τρόπο να περνούν ευχάριστα τον χρόνο τους όταν κάνουν δουλειές στο σπίτι, όταν πηγαίνουν για άσκηση ή βγάζουν το κατοικίδιο τους για βόλτα. Πέρα, λοιπόν, από τα προφανή οφέλη της λογοτεχνίας, τα ηχητικά βιβλία μπορούν να μας συντροφεύουν όταν κάνουμε πολλές δραστηριότητες ή όταν βρισκόμαστε σε μέρη που είναι αδύνατο να έχουμε μαζί μας το αγαπημένο μας βιβλίο. Μας δίνουν άμεσα τη δυνατότητα ακόμα και όταν υπάρχουν μόλις πέντε λεπτά κενού χρόνου στην αναμονή μας σε μία ουρά ή για κάποιο ραντεβού να πατήσουμε το play και να μπούμε στον κόσμο του ήρωα που ακούμε. Ακόμα, δημιουργούν μία νέα εμπειρία ανάγνωσης-ακρόασης και επαναπροσδιορίζουν σε πολλές περιπτώσεις τη σχέση μας με τα βιβλία. Τέλος, στη συχνή συνθήκη που η εργασία συνδέεται με πολύωρη παραμονή σε οθόνες, το να μπορέσεις να ακούσεις ένα βιβλίο αντί να συνεχίσεις να κουράζεις τα μάτια σου στο υπόλοιπο της μέρας είναι ένα ακόμα πλεονέκτημα των ηχητικών βιβλίων.
Η Ελλάδα δημιουργεί αγορά στον τομέα των ηχητικών βιβλίων
Μπορεί στην Ελλάδα να μάθαμε τα audiobooks από το εξωτερικό καθώς υπάρχουν πολλοί σχετικοί διαδικτυακοί ιστότοποι που διαθέτουν πληθώρα -ακόμα και δωρεάν- ηχητικών βιβλίων, πλέον, όμως, δημιουργήθηκε η ανάγκη να μπορούμε να έχουμε πρόσβαση και σε ελληνικά ακουστικά έργα. Η αλήθεια είναι ότι στο κοντινό παρελθόν έγιναν φιλότιμες προσπάθειες από δημιουργούς podcast (ηχητικές εκπομπές που μπορεί κανείς να ακούσει κατ’ επιλογή στο διαδίκτυο) να ηχογραφήσουν βιβλία ελεύθερων δικαιωμάτων και να κάνουν σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ καλές ηχητικές αποδόσεις. Επίσης, ενέργειες όπως το «Διαβάζω για τους άλλους» που ξεκίνησε το 2015 και αφορούσε την ηχογράφηση βιβλίων από εθελοντές και η Ομιλούσα Βιβλιοθήκη του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών, που ηχογραφεί επίσης επιλεγμένα βιβλία με σκοπό να είναι διαθέσιμα σε άτομα με προβλήματα όρασης, έδειξαν μια ακόμα φωτεινή πλευρά που μπορεί να έχουν τα audiobooks.
Σήμερα μπορεί κανείς να βρει εύκολα κλασικά αριστουργήματα στα Ελληνικά μέσα από δωρεάν πηγές τις οποίες θα εντοπίσετε πολύ εύκολα με μια απλή αναζήτησή στο διαδίκτυο, όσο και μέσα από τις streaming εφαρμογές στις οποίες υπάρχουν ελληνικά λογοτεχνικά podcast. Τους τελευταίους μήνες μάλιστα έχουν δημιουργηθεί και δύο υπηρεσίες επί πληρωμή με μεγάλη ποικιλία ελληνικών βιβλίων.
Υπάρχει η περίπτωση του BookVoice, μια πλατφόρμα με δημοφιλή πρόσωπα που αφηγούνται ιστορίες από σχεδόν όλους τους γνωστούς ελληνικούς εκδοτικούς οίκους και μπορείτε να τα αγοράσετε μεμονωμένα και να τα ακούσετε. Ακόμη πιο πρόσφατα, ο όμιλος ΑΝΤ1 λάνσαρε τη δική του πλατφόρμα, το Jukebooks, όπου με μία οικονομική συνδρομή αποκτάτε αυτόματα πρόσβαση σε δεκάδες τίτλους. Φαίνεται, λοιπόν, ότι αυτή η τάση του κοινού έχει γίνει αντιληπτή και προσπαθεί πλέον να εδραιωθεί ως μία αυτόνομη αγορά που πάντα θα έχει στόχο να προωθεί τη φιλαναγνωσία και να ενθαρρύνει τις νέες γενιές που είναι πιο κοντά στην τεχνολογία να αποκτήσουν επαφή με τη λογοτεχνία.
Πηγή: Εφημερίδα “Μακεδονία της Κυριακής”
