Όταν ο Βασίλης Οικονόμου επέλεξε την «Ιστορία του ζωολογικού κήπου» του Έντουαρντ Άλμπι (1928-2016) για παράσταση του ΘΕΑΜΑ το 2014, ο μεγάλος συγγραφέας επέλεξε να παραχωρήσει τα δικαιώματα του πρώτου του αυτού έργου εκφράζοντας μεγάλο ενδιαφέρον για το πρώτο επαγγελματικό θέατρο στην Ελλάδα με ανάπηρους ηθοποιούς στην κύρια σύνθεσή του.
Λίγα λόγια για το έργο
Η «Ιστορία του ζωολογικού κήπου» γράφτηκε αρχικά το 1958 ως μονόπρακτο για δύο πρόσωπα, τον καλοβαλμένο μεσοαστό Πίτερ και τον περιπλανώμενο παρία Τζέρι που συγκρούονται για ένα παγκάκι στο Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης. Ψυχική και σωματική βία, σχέσεις εξουσίας και έλλειψη επικοινωνίας συνθέτουν τη σύγκρουση των δύο ρόλων που εκφράζουν δύο αντικρουόμενες όψεις της διάψευσης του «αμερικανικού ονείρου», μιας βασικής σταθεράς του πολυγραφότατου Αλμπι.
Οξυδερκής και ρηξικέλευθος, ο καινοτόμος Άλμπι εισήγαγε στο έργο την ευρωπαϊκή τεχνοτροπία του παραλόγου συγγραφέων όπως ο Σάμιουελ Μπέκετ, ο Ευγένιος Ιονέσκο και ο Ζαν Ζενέ επηρεάζοντας καθοριστικά το αμερικανικό θέατρο. Άλλωστε η πρεμιέρα του το 1959 έγινε στη Γερμανία μαζί με την «Τελευταία μαγνητοταινία του Κραπ» του Μπέκετ, όταν το απέρριψαν οι θεατρικοί παραγωγοί της Νέας Υόρκης. Το 1962, ισχυρό προβάδισμα στην πορεία του Άλμπι έδωσε η παγκόσμια επιτυχία του «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;», όπως και η κινηματογραφική του μεταφορά από τον Μάικ Νίκολς το 1966, βραβευμένη με πέντε Οσκαρ (τα δύο για τις ερμηνείες των Ελίζαμπεθ Τέιλορ και Σάντι Ντένις). Σήμερα αυτά τα δύο έργα θεωρούνται τα πιο εμβληματικά του βραβευμένου με τρία Πούλιτζερ Άλμπι και έχουν επίσης μεταφερθεί στην τηλεόραση σε αρκετές χώρες.
Προβολή της παράστασης στην τηλεόραση
Την Παρασκευή 2 Αυγούστου, στις 12 μ.μ., «Η ιστορία του ζωολογικού κήπου» θα προβληθεί στο Κανάλι της Βουλής, αυτή τη φορά με SDH υποτίτλους για κωφούς και βαρήκοους τηλεθεατές μετά τις προηγούμενες προβολές του. Πέρυσι τον Ιούλιο, η προβολή της παράστασης του ΘΕΑΜΑ «Ιάκωβος ή Υποταγή» του Ιονέσκο σε σκηνοθεσία Βασίλη Οικονόμου στο ίδιο κανάλι, απετέλεσε την πρώτη τηλεοπτική μετάδοση έργου με Έλληνες ανάπηρους καλλιτέχνες σε prime time ζώνη με SDH, που προβλήθηκε φέτος σε επανάληψη στις 27 Μαρτίου – Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου.
Σκηνοθεσία και ερμηνείες
Στη σκηνοθεσία του έργου, ο Βασίλης Οικονόμου εστίασε στο πνεύμα του έργου αναδεικνύοντας ως ρόλους επί σκηνής περισσότερα πρόσωπα από την αφήγηση του Τζέρι στον ζωολογικό κήπο της απάνθρωπης καθημερινότητας που βιώνει, τα οποία υποδύονται ο ίδιος, η Χριστίνα Τούμπα, ο Γιώργος Ηλιάκης, η Μαρία Μουρελάτου, η Εφη Τούμπα, η Αιμιλιανή Αβραάμ και η Μαρίνα Μπεσίρη. Το παγκάκι που πυροδοτεί τη σύγκρουση των δύο ανδρών «μετεγγράφηκε» σκηνικά στο αμαξίδιο που χρησιμοποιεί ο Πάνος Ζουρνατζίδης στην ερμηνεία του ως Πίτερ και ο καλός, έμπειρος ηθοποιός Μιχάλης Ταμπούκας, ως Τζέρι. Ο Βασίλης Οικονόμου λέει για τις ερμηνείες των ρόλων: «Και οι δύο κουβαλούν τη δική τους μορφή καταπίεσης. Ο Πίτερ είναι συγκρατημένος και επιφυλακτικός. Ο Πάνος απέδωσε τις λεπτές αποχρώσεις του ρόλου κλιμακώνοντας τις εντάσεις των αντιδράσεών του. Ο Τζέρι είναι καταιγιστικός με έντονες μεταπτώσεις. Ο Μιχάλης προσέγγισε τις απρόβλεπτες διακυμάνσεις του. Είχε πολύ ενδιαφέρον η συνάντηση του Πάνου και του Μιχάλη με τους ρόλους τους. Στην πορεία των προβών, συστηματικά και μεθοδικά, έβλεπα ηθοποιούς και ρόλους να γίνονται ένα. Όταν ξεκινούσε η παράσταση με το που έμπαιναν στη σκηνή, μεταμορφώνονταν. Μέχρι και στην τηλεοπτική μαγνητοσκόπηση, που έγινε μετά το τέλος των παραστάσεων, δούλευαν συνεχώς κάθε λεπτομέρεια με συνέπεια και μέτρο».
Θέατρο και παιδεία
Η συνεχής εξέλιξη του ΘΕΑΜΑ με τις υψηλού επιπέδου παραστάσεις και τις διοργανώσεις ευρωπαϊκών σεμιναρίων θεατρικής παιδείας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό συνέβαλε και στην ψήφιση του νόμου που κατήργησε την «προϋπόθεση» περί «αρτιμέλειας» στις εισαγωγικές εξετάσεις για Δραματικές Σχολές, μία παρωχημένη «αντίληψη» από Προεδρικό Διάταγμα του 1983. Λίγο πριν από την κατάργηση αυτής της οπισθοδρομικής «διάταξης», ο Πάνος Ζουρνατζίδης έγινε το πρώτο μέλος του ΣΕΗ (Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών) που χρησιμοποιεί αμαξίδιο. Την ίδια εποχή ξεχώρισε και στην παράσταση του «Lebensraum» του Θανάση Τριαρίδη σε ερμηνευτικό ντουέτο με τον Σήφη Πολυζωίδη, που σκηνοθέτησε η Πηγή Δημητρακοπούλου. Προηγουμένως, ο Βασίλης Οικονόμου υπήρξε ο πρώτος ηθοποιός με εμφανή αναπηρία (εκ γενετής μαιευτική παράλυση άνω άκρου) που σπούδασε σε Δραματική Σχολή διεκδικώντας το αυτονόητο δικαίωμα για την πληρότητα της καλλιτεχνικής έκφρασης. Το 2010 δημιούργησε το ΘΕΑΜΑ μετά από μία ήδη αξιοσημείωτη διαδρομή ως ηθοποιός και σκηνοθέτης. Σήμερα όλοι οι ηθοποιοί του ΘΕΑΜΑ είναι μέλη του ΣΕΗ και ο επαγγελματισμός διακρίνει την εμπεριστατωμένη δουλειά τους. Αυτή την εποχή το ΘΕΑΜΑ προετοιμάζει νέα έργα για την επόμενη σεζόν με πρώτο τον μονόλογο «Ο κύριος Ρεμ» του Κώστα Λάκη σε σκηνοθεσία και ερμηνεία του Βασίλη Οικονόμου, που παρουσιάζεται σε περιοδεία εντός και εκτός Αττικής. Επίσης το ΘΕΑΜΑ, η ΕΞΙΣ και η ARTimeleia, δύο άλλες αξιόλογες ομάδες χορού και θεάτρου που ίδρυσαν η Αννα Βεκιάρη και η Αννίτα Καπουσίζη αντίστοιχα, ετοιμάζουν το ΙΣΟΝ, το πρώτο επαγγελματικό εργαστήρι στην Ελλάδα συμπεριληπτικής εκπαίδευσης και καλλιτεχνικής έκφρασης για ανάπηρους και μη ανάπηρους ηθοποιούς και χορευτές.
Πηγή: www.tovima.gr
