άσπρα ανθρωπάκια πιασμένα από το χέρι και ένα κόκκινο με τα χέρια ψηλά

Ατομική Ευθύνη και Covid-19

Ο Friedrich Nietzsche έλεγε ότι «το φίδι που δεν μπορεί ν’ αλλάξει το δέρμα του πεθαίνει. Έτσι συμβαίνει και με τον νου που δεν μπορεί ν’ αλλάξει άποψη, παύει να είναι νους».

Χωρίς αλλαγή του νου, της στάσης, η συμπεριφορά του ανθρώπου καταλήγει να γίνεται πεπρωμένο τόσο ατομικό, αλλά και συλλογικό…Η εξάπλωσης της πανδημίας του covid-19 ανέσυρε ξαφνικά, (από πού δεν ξέρω σίγουρα), το μότο ότι υπάρχει μεγάλη ατομική ευθύνη στην αντιμετώπιση της κρίσιμης αυτής κατάστασης, που κατ’ επέκταση είναι και συλλογική. Σαφώς και υπάρχει ατομική ευθύνη, όμως ανέκαθεν δεν υπήρχε; Ατομική ευθύνη για το σκουπίδι που θα πετάξουμε κάτω, για την οδική μας συμπεριφορά, για την αδιαφορία στο πρόβλημα του συναθρώπου μας, για την προάσπιση μοναχά του ατομικού μας συμφέροντος, για τις αλόγιστες λέξεις, πράξεις…με μία λέξη «ατομική ευθύνη» ως προς την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση;

Τα μέτρα με τα οποία έχουμε βομβαρδιστεί είναι τα αυτονόητα μέτρα που θα έπρεπε να έχουν εσωτερικευτεί ωσμωτικά μέσα μας και να λειτουργούμε βάση αυτών αντανακλαστικά. Χωρίς να υπάρχει η δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια μας, χωρίς την απειλή ή την τιμωρία. Προκειμένου όμως να συμβεί αυτό, θα έπρεπε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα να προάγει και να καλλιεργεί την έννοια της ευθύνης και της ενσυναίσθησης σε όλες τις βαθμίδες, σαν ικανότητες ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο και το κοινωνικό σύνολο.

Η αίσθηση, ότι η συμφορά δεν θα χτυπήσει την πόρτα μας, είναι κατ’ εμέ ένας στρουθοκαμηλισμός, καθώς μας «προστατεύει» κατ’ επίφαση μονάχα από την αναντίρρητα τρομαχτική πραγματικότητα. Δεν μας αφήνει να ενηλικιωθούμε σαν πολιτικά όντα και να επωμιστούμε το μερίδιό μας στο συλλογικό «γίγνεσθαι». Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι η συμπεριφορά μας θα πρέπει να υπαγορεύεται από τον φόβο, αλλά από την αίσθηση του χρέους, που αυτό εν τέλει μας επιτρέπει να πράττουμε προληπτικά και προστατευτικά.

Είναι μία κρίσιμη στιγμή να επαναπροσδιοριστούμε ως άνθρωποι και ως κοινωνία. Χωρίς οιμωγές, χωρίς αυτοκατηγορίες, αλλά με μία αίσθηση ηθικού χρέους, που θα μας επιτρέψει να διασφαλίσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα την πολύτιμη και τόσο εύθραυστη ανθρώπινη ύπαρξη.

 

Σχετικά με τον συντάκτη

Νηπιαγωγός στο δημόσιο τομέα με εξειδίκευση στην «Εκπαίδευση και Ανθρώπινα Δικαιώματα»

2 comments on “Η ατομική ευθύνη: μία όψη της ενηλικίωσής μας;

Γράψτε απάντηση στο Τριανταφυλλιά Γαροφαλάκη Ακύρωση απάντησης

ΧΟΡΗΓΟΙ

Επιστροφή στην κορυφή