Από τη Βίκυ Κουρλιμπίνη
Oι χειρουργοί του νοσοκομείου Southmead στο Bristol του Ηνωμένου Βασιλείου χρησιμοποίησαν μια μικροσκοπική συσκευή διέγερσης στον εγκέφαλο (DBS) για να παρακάμψουν τη μη φυσιολογική πυροδότηση των εγκεφαλικών κυττάρων που προκαλούνται από τη νόσο του Πάρκινσον. Το νοσοκομείο είναι το πρώτο στον κόσμο που κάνει εμφύτευση της μικρότερης μέχρι σήμερα συσκευής στον εγκέφαλο για να αντιστρέψει τα συμπτώματα που προκαλεί η νόσος.
Είκοσι πέντε ασθενείς έχουν επιλεγεί για τη δοκιμή που ολοκληρώνεται τους επόμενους μήνες. Ο Tony Howells ήταν το πρώτο άτομο που έλαβε τη θεραπεία ως μέρος μιας δοκιμής και είπε ότι ο αντίκτυπος ήταν “εκπληκτικός”. Περιγράφοντας την εμπειρία του, είπε πως πριν από την πιλοτική επέμβαση δεν μπορούσε να περπατήσει πάνω από 200 μέτρα και 12 μήνες μετά κατάφερε να περπατήσει για περίπου 4 χιλιόμετρα.
Επί του παρόντος δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο του Πάρκινσον, η οποία οδηγεί σε βλάβες σε μέρη του εγκεφάλου με την πάροδο των ετών. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναπτύσσουν συμπτώματα όταν είναι άνω των 50 ετών, αλλά περίπου το 5% των πασχόντων εμφανίζουν για πρώτη φορά συμπτώματα όταν είναι κάτω των 40 ετών.
Η επέμβαση με τη χρήση αυτού του μικρού εμφυτεύματος θεωρείται καινοτόμος, καθώς οι παραδοσιακές επεμβάσεις για τη νόσο του Πάρκινσον περιλαμβάνουν την εμφύτευση μιας αρκετά μεγάλης μπαταρίας στο στήθος με καλώδια που περνούν κάτω από το δέρμα μέχρι την κορυφή του κεφαλιού.
Νέο σύστημα DBS
Το νέο σύστημα DBS, το μικρότερο που δημιουργήθηκε ποτέ, περιλαμβάνει ένα μικροσκοπικό σύστημα μπαταρίας για τη συσκευή που εμφυτεύεται στο κεφάλι. Στη συνέχεια παρέχει ηλεκτρικούς παλμούς απευθείας σε στοχευμένες περιοχές του εγκεφάλου. Για να γίνει αυτό, ηλεκτρικοί ανιχνευτές τοποθετούνται μέσα από το κρανίο και βαθιά στο κέντρο του εγκεφάλου, στους υποθαλαμικούς πυρήνες.
Η όλη επέμβαση κρατάει μόλις 3 ώρες και υπόσχεται να κάνει πολύ πιο εύκολη τη ζωή των ασθενών.
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια νευροεκφυλιστική διαταραχή, όπως αναφέρει η Ακαδημία Νευροεπιστημών, η δεύτερη πιο συχνή μετά τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Οφείλεται στην απώλεια νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου, που μπορεί να συμβαίνει σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Κατά βάση, όμως, αφορά μια συγκεκριμένη ομάδα νευρικών κυττάρων σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται μέλαινα ουσία. Τα κύτταρα αυτά είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη είναι μια πολύ σημαντική ουσία για τα κυκλώματα των νευρικών κυττάρων που σχετίζονται με τις ακούσιες κινήσεις, καθώς εξασφαλίζει την ισορροπία του συστήματος. Η απώλειά της συνεπάγεται την απώλεια της ισορροπίας του συστήματος και την εκδήλωση των συμπτωμάτων της νόσου του Πάρκινσον.
Το “τρέμουλο” (τρόμος) είναι από τα πιο συχνά συμπτώματα της νόσου, όμως ούτε είναι απαραίτητο να το έχει κάποιος για να διαγνωσθεί με τη νόσο του Πάρκινσον ούτε όποιος τρέμει πάσχει απαραίτητα από τη νόσο του Πάρκινσον.
Από τη νόσο υπολογίζεται ότι πάσχουν περισσότεροι από 6 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως, με τους άνδρες να προσβάλλονται λίγο συχνότερα από ό,τι οι γυναίκες.
Πάνω από 1,2 εκατ. άνθρωποι ζουν με Πάρκινσον στην Ευρώπη σήμερα, ενώ ο αριθμός αυτός προβλέπεται ότι θα διπλασιαστεί μέχρι το 2030.
Το πιο συχνό σύμπτωμα της νόσου σε σχέση με την κινητικότητα είναι η βραδυκινησία, δηλαδή η προοδευτική μείωση της ταχύτητας ή/και του εύρους της κίνησης, όσο αυτή εξελίσσεται. Άλλο συχνό κινητικό σύμπτωμα είναι η δυσκαμψία, εξαιτίας της οποίας οι αρθρώσεις είναι δύσκολο να καμφθούν, λόγω του αυξημένου τόνου των μυών που τις περιβάλλουν. Κατά την πρόοδο της νόσου εγκαθίστανται και άλλα συμπτώματα, όπως η απώλεια των αντανακλαστικών στάσης και θέσης, με αποτέλεσμα την απώλεια της ισορροπίας και τις συχνές πτώσεις. Υπάρχουν και μη κινητικά συμπτώματα, όπως οι διαταραχές μνήμης και διάθεσης, η πτώση της αρτηριακής πίεσης κατά την έγερση σε όρθια θέση, η διαταραχή συμπεριφοράς κατά τον ύπνο REM.
Τα αίτια της νόσου παραμένουν άγνωστα. Όμως υπάρχει συστηματική έρευνα για την ανακάλυψη της αιτίας, όπως επίσης και για τη συσχέτισή της με περιβαλλοντικούς και γενετικούς παράγοντες. Η διάγνωση της νόσου γίνεται μόνο με την κλινική εξέταση, ενώ δεν υπάρχει καμία εργαστηριακή εξέταση που να επιβεβαιώνει τη νόσο.
Ακόμη δεν έχει ανευρεθεί τρόπος για να σταματήσει ή να αναστραφεί η απώλεια των κυττάρων της μέλαινας ουσίας. Όλες οι θεραπείες που διαθέτουμε έχουν ως στόχο την ανάκτηση της ισορροπίας του κυκλώματος των εκουσίων κινήσεων.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε μέσω της εξωγενούς χορήγησης ντοπαμίνης ή ουσιών με παρόμοια δράση, σε μορφή χαπιού, ενέσιμη ή μέσω συνεχούς αντλίας έγχυσης, είτε μέσω άμεσης ηλεκτρικής διέγερσης του κυκλώματος μέσω τεχνικών εν τω βάθει εγκεφαλικής διέγερσης. Αν και οι θεραπείες αυτές δεν μπορούν να αναστείλουν την εξέλιξη της νόσου, μπορούν να παρατείνουν σημαντικά την πορεία της, αλλά και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Η φαρμακευτική θεραπεία για τα κινητικά συμπτώματα περιλαμβάνει φάρμακα που τονώνουν το ντοπαμινεργικό σύστημα. Έπειτα από μια πρώτη περίοδο καλής ανταπόκρισης στη φαρμακευτική αγωγή, περίοδο που διαρκεί κατά κανόνα πολλά χρόνια, οι ασθενείς μεταπίπτουν στην προχωρημένη μορφή της νόσου, όπου συσσωρεύονται και τα κινητικά και τα μη κινητικά προβλήματα.
Πηγή: Εφημερίδα “Το Κεφάλαιο’
Επί του παρόντος δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο του Πάρκινσον, η οποία οδηγεί σε βλάβες σε μέρη του εγκεφάλου με την πάροδο των ετών. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναπτύσσουν συμπτώματα όταν είναι άνω των 50 ετών, αλλά περίπου το 5% των πασχόντων εμφανίζουν για πρώτη φορά συμπτώματα όταν είναι κάτω των 40 ετών.
Η επέμβαση με τη χρήση αυτού του μικρού εμφυτεύματος θεωρείται καινοτόμος, καθώς οι παραδοσιακές επεμβάσεις για τη νόσο του Πάρκινσον περιλαμβάνουν την εμφύτευση μιας αρκετά μεγάλης μπαταρίας στο στήθος με καλώδια που περνούν κάτω από το δέρμα μέχρι την κορυφή του κεφαλιού.
Νέο σύστημα DBS
Το νέο σύστημα DBS, το μικρότερο που δημιουργήθηκε ποτέ, περιλαμβάνει ένα μικροσκοπικό σύστημα μπαταρίας για τη συσκευή που εμφυτεύεται στο κεφάλι. Στη συνέχεια παρέχει ηλεκτρικούς παλμούς απευθείας σε στοχευμένες περιοχές του εγκεφάλου. Για να γίνει αυτό, ηλεκτρικοί ανιχνευτές τοποθετούνται μέσα από το κρανίο και βαθιά στο κέντρο του εγκεφάλου, στους υποθαλαμικούς πυρήνες.
Η όλη επέμβαση κρατάει μόλις 3 ώρες και υπόσχεται να κάνει πολύ πιο εύκολη τη ζωή των ασθενών.
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια νευροεκφυλιστική διαταραχή, όπως αναφέρει η Ακαδημία Νευροεπιστημών, η δεύτερη πιο συχνή μετά τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Οφείλεται στην απώλεια νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου, που μπορεί να συμβαίνει σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Κατά βάση, όμως, αφορά μια συγκεκριμένη ομάδα νευρικών κυττάρων σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται μέλαινα ουσία. Τα κύτταρα αυτά είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη είναι μια πολύ σημαντική ουσία για τα κυκλώματα των νευρικών κυττάρων που σχετίζονται με τις ακούσιες κινήσεις, καθώς εξασφαλίζει την ισορροπία του συστήματος. Η απώλειά της συνεπάγεται την απώλεια της ισορροπίας του συστήματος και την εκδήλωση των συμπτωμάτων της νόσου του Πάρκινσον.
Το “τρέμουλο” (τρόμος) είναι από τα πιο συχνά συμπτώματα της νόσου, όμως ούτε είναι απαραίτητο να το έχει κάποιος για να διαγνωσθεί με τη νόσο του Πάρκινσον ούτε όποιος τρέμει πάσχει απαραίτητα από τη νόσο του Πάρκινσον.
Από τη νόσο υπολογίζεται ότι πάσχουν περισσότεροι από 6 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως, με τους άνδρες να προσβάλλονται λίγο συχνότερα από ό,τι οι γυναίκες.
Πάνω από 1,2 εκατ. άνθρωποι ζουν με Πάρκινσον στην Ευρώπη σήμερα, ενώ ο αριθμός αυτός προβλέπεται ότι θα διπλασιαστεί μέχρι το 2030.
Το πιο συχνό σύμπτωμα της νόσου σε σχέση με την κινητικότητα είναι η βραδυκινησία, δηλαδή η προοδευτική μείωση της ταχύτητας ή/και του εύρους της κίνησης, όσο αυτή εξελίσσεται. Άλλο συχνό κινητικό σύμπτωμα είναι η δυσκαμψία, εξαιτίας της οποίας οι αρθρώσεις είναι δύσκολο να καμφθούν, λόγω του αυξημένου τόνου των μυών που τις περιβάλλουν. Κατά την πρόοδο της νόσου εγκαθίστανται και άλλα συμπτώματα, όπως η απώλεια των αντανακλαστικών στάσης και θέσης, με αποτέλεσμα την απώλεια της ισορροπίας και τις συχνές πτώσεις. Υπάρχουν και μη κινητικά συμπτώματα, όπως οι διαταραχές μνήμης και διάθεσης, η πτώση της αρτηριακής πίεσης κατά την έγερση σε όρθια θέση, η διαταραχή συμπεριφοράς κατά τον ύπνο REM.
Τα αίτια της νόσου παραμένουν άγνωστα. Όμως υπάρχει συστηματική έρευνα για την ανακάλυψη της αιτίας, όπως επίσης και για τη συσχέτισή της με περιβαλλοντικούς και γενετικούς παράγοντες. Η διάγνωση της νόσου γίνεται μόνο με την κλινική εξέταση, ενώ δεν υπάρχει καμία εργαστηριακή εξέταση που να επιβεβαιώνει τη νόσο.
Ακόμη δεν έχει ανευρεθεί τρόπος για να σταματήσει ή να αναστραφεί η απώλεια των κυττάρων της μέλαινας ουσίας. Όλες οι θεραπείες που διαθέτουμε έχουν ως στόχο την ανάκτηση της ισορροπίας του κυκλώματος των εκουσίων κινήσεων.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε μέσω της εξωγενούς χορήγησης ντοπαμίνης ή ουσιών με παρόμοια δράση, σε μορφή χαπιού, ενέσιμη ή μέσω συνεχούς αντλίας έγχυσης, είτε μέσω άμεσης ηλεκτρικής διέγερσης του κυκλώματος μέσω τεχνικών εν τω βάθει εγκεφαλικής διέγερσης. Αν και οι θεραπείες αυτές δεν μπορούν να αναστείλουν την εξέλιξη της νόσου, μπορούν να παρατείνουν σημαντικά την πορεία της, αλλά και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Η φαρμακευτική θεραπεία για τα κινητικά συμπτώματα περιλαμβάνει φάρμακα που τονώνουν το ντοπαμινεργικό σύστημα. Έπειτα από μια πρώτη περίοδο καλής ανταπόκρισης στη φαρμακευτική αγωγή, περίοδο που διαρκεί κατά κανόνα πολλά χρόνια, οι ασθενείς μεταπίπτουν στην προχωρημένη μορφή της νόσου, όπου συσσωρεύονται και τα κινητικά και τα μη κινητικά προβλήματα.
