Σημαίες Ελλάδας και ευρωπαϊκής ένωσης

1. “Επάρκεια ή Ανεπάρκεια” της συζήτησης εν όψει Ευρωεκλογών;

Είμαστε σε απόσταση αναπνοής από την ώρα που με τεντωμένο χέρι θα κρατάμε με υπερηφάνεια τον φάκελο, τον οποίο θα ρίξουμε στην 3η κάλπη, διότι -ως “κάτοικοι” όχι της Ελλάδας των 10 εκατομμυρίων αλλά της Ε.Ε. του μισού δισεκατομμυρίου- θα προωθήσουμε στο Ευρωκοινοβούλιο τους Ευρωβουλευτές εκείνους, οι οποίοι κατά την γνώμη μας εκφράζουν (θεωρητικά ή πρακτικά) τις ιδέες μας. Συνολικά η Ελλάδα θα εκλέξει 21 Ευρωβουλευτές, δηλαδή το 2,8% του συνόλου των Ευρωβουλευτών.

Όμως πολύ φοβάμαι ότι οι περισσότεροι από εμάς ή εν πάση περιπτώσει πολλοί από εμάς –και ανεξάρτητα από το σε ποια ηλικιακή ομάδα συναντάται το μεγαλύτερο ποσοστό– δεν γνωρίζουμε, είτε διότι δεν μας το έμαθαν ή μας έχουν παραπληροφορήσει είτε διότι το έχουμε ξεχάσει, το τι σημαίνει ή τι συνεπάγεται το γεγονός ότι η Ελλάδα επί 40 περίπου χρόνια είναι μέλος τής Ε.Ε. (πρώην ΕΟΚ).

Έτσι μέσα στο σύνηθες κλίμα τής οιονεί “ισορροπίας”, την οποία δημιουργούν οι ποικίλες μεθοδεύσεις όλων των “αρμοδίων” παραγόντων ή πλευρών ως κεντρομόλος δύναμη με κέντρο τον “αποπροσανατολισμό”, φτάσαμε στις Ευρωεκλογές θεωρώντας ότι ουσιαστικά μιλάμε για Κοινότητα, Δήμο, Περιφέρεια, “Υπερ-Περιφέρεια” (…όπως λέμε super market). Δηλαδή μιλάμε μόνο για απορρίμματα, άσφαλτο, πεζοδρόμια, ύδρευση, αποχέτευση, παιδική χαρά, πράσινο, έκτακτα καιρικά φαινόμενα, πολιτισμό κ.λπ. …

…Ενώ λοιπόν έχουμε επιβιβαστεί πάνω σ’ αυτό το πλοίο και πλέουμε σε μια θάλασσα χωρίς προβλήματα, εκτός από κάτι “μικρο-κουνηματάκια” (σύμφωνα με τους “πεφωτισμένους” συνεπιβάτες, μοιάζουν με μποξ [=πυγμαχία] ανήλικων παιδιών), αλλά και χωρίς να διακρίνουμε στο βάθος τού ορίζοντα έστω μια αχνή γραμμή ακτής. Όμως, όπως απεδείχθη σε κάποια στιγμή, δεν βλέπαμε ακτογραμμή, διότι μόλις πατήσαμε το πόδι μας στο πλοίο τρέξαμε αμέσως να καταλάβουμε μια πολυθρόνα μπροστά στις οθόνες των τηλεοράσεων. Φροντίσαμε να μην μας πιάσουν τις θέσεις οι Άλλοι οι οπαδοί των… “επιμορφωτικών” τηλεοπτικών παιχνιδιών για να μην χάσουμε εμείς κάποιο επεισόδιο από τα σίριαλ των τηλεοπτικών τσελεμεντέδων…

…Σε ένα διάλλειμα που διαφήμιζαν σουβλάκια [εδώ και τριάντα χρόνια δεν τρώγω κρέας ακόμη και το Πάσχα], βγήκα στο κατάστρωμα και ξαφνικά αντίκρισα σε πολύ μικρή απόσταση μια βραχονησίδα (σαν αυτές που μπαίνουν στο χορό για τον προσδιορισμό των συντεταγμένων τής ΑΟΖ). Αστραπιαία ειδοποιώ ορισμένους ομοϊδεάτες ( “συν-σχολιαστές” των όσων η διαφήμιση πρόβαλε: “…και όλα αυτά με μόνο Χ,99 € …”), αρπάζουμε μια σωσίβια λέμβο και πηδάμε στην θάλασσα συμπαρασύροντας –όπως διαπιστώσαμε μετά από λίγη ώρα– και μια δεύτερη…

Ενημερωτικές εκδηλώσεις εν όψει Ευρωεκλογών

… Εκδήλωση 1η: Σώμα Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ, 7 Μαΐου 2019, δύο ομιλίες: (α) «Το μέλλον της Ευρώπης και η Ελλάδα» και (β) «Ευρωπαϊκή επιστημονική πολιτική: Ατενίζοντας το FP9».
… Εκδήλωση 2η: 9 Μαΐου 2019, ημερίδα τού «Συλλόγου των Αθηναίων» τής «Εταιρείας Παναγιώτη Κανελλόπουλου» και της «Ευρωπαϊκής Εταιρείας Πολιτισμού» με θέμα: «9 Μαΐου – Ημέρα της Ευρώπης – Μνήμη Π. Κανελλόπουλου Μνήμη Umberto Campagnolo -Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Πολιτισμού» και έξι ad hoc εισηγητές.

Τόσο η πρώτη όσο και η δεύτερη εκδήλωση υπήρξαν αφορμή επαγωγικών και “παραγωγικών” σκέψεων, πλην όμως δεν υπήρξε δυνατότητα, αφενός μεν, απονομής του προσήκοντος επαίνου στους εμπνευστές και τους συντελεστές των εκδηλώσεων αυτών, οι οποίες εμφανίστηκαν ως “βραχονησίδες” στο θολό πέλαγος της “αοριστίας”, και, αφετέρου, “κριτικής θεώρησης” των πραγμάτων, όχι βέβαια επ’ ευκαιρία και αναρμοδίως, αλλά έχοντας ασχοληθεί σε σχετικά σημαντικό βαθμό με μια σημαντική πτυχή τής κοινωνικής πολιτικής τής ΕΕ. Τόσο τον προσήκοντα έπαινο όσο και τις παραγωγικές σκέψεις τις καταθέτω με το σημερινό άρθρο.

2. “Προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται”. (Δημοσθένης)

[Σύμφωνα με το τελικό αποτέλεσμα κρίνεται, κάθε τι που συντελέστηκε κατά το παρελθόν.]

Έτσι, και επειδή το θεωρώ αναγκαία χρήσιμο, έρχομαι σήμερα να καταθέσω (έστω και στο παραπέντε) μια άλλη προσέγγιση των πραγμάτων, όχι γενικώς αλλά ειδικώς, και μάλιστα για συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο υπηρετώ από την πρώτη ημέρα τής ένταξής μας και μάλιστα εξ αιτίας τής ένταξης αυτής στην ΕΕ (τότε ΕΟΚ).

Προ τριμήνου, σε προηγούμενο άρθρο μου: “Με την εκπαίδευση και την εργασία προς την λειτουργική κοινωνική ένταξη και ενσωμάτωση: Ενδεικτικά παραδείγματα πρακτικών (Μέρος 1ο)” το οποίο δημοσιεύτηκε (βλ. σχετ.: https://meallamatia.gr/me-tin-ekpaidefsi-kai-tin-ergasia-pros-tin-leitourgiki-koinoniki-entaksi-kai-ensomatosi-endeiktika-paradeigmata-praktikon-meros-1o/), σημείωσα μεταξύ άλλων και τα εξής:

«Εάν δεχτούμε ότι το ζητούμενο των σύγχρονων κοινωνιών θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ δύο αντίρροπων δυνάμεων, της οικονομικής ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας, αφενός, και της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ενεργού αλληλεγγύης, αφετέρου, τότε η εφαρμογή τής κοινωνικής δικαιοσύνης και της ενεργού αλληλεγγύης, δεν θα πρέπει να εξαιρεί οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα, ασφαλώς δε και πρωτίστως τα Πρόσωπα με Αναπηρία (ΠμΑ), τα επονομαζόμενα ως άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμεΑ).

[…] η εκπαίδευση και η επαγγελματική κατάρτιση των ΠμΑ άρχισε να «παρακολουθεί» την αντίστοιχη στάση τού δυτικού κόσμου με βραδύ βηματισμό στην αρχή και επιταχυνόμενο ρυθμό στη συνέχεια, κυρίως δε μετά την ένταξη της χώρας μας στην Ε.Ε. (τότε Ε.Ο.Κ.).

Κατά την άποψη τού γράφοντος η ένταξη της χώρας μας στην Ε.Ε. συνέβαλε στην έναρξη της προοδευτικής αποδοχής και εφαρμογής όλων των μορφών ένταξης των ΠμΑ (σχολικής, επαγγελματικής, οικονομικής και κοινωνικής με ποιότητα ζωής) αλλά και των κοινωνικά ευπαθών ομάδων γενικότερα.

[…] Σε ό,τι αφορά στη χώρα μας η αντίληψη της λειτουργικής κοινωνικής ένταξης και ενσωμάτωσης των ΠμΑ αρχίζει να γίνεται εμφανής –όπως προαναφέραμε– μετά την ένταξή μας στην Ε.Ε. Πρόκειται για αντίληψη, η οποία οφείλεται στα όσα άρχισαν να συντελούνται από τότε στο πλαίσιο τής προσέγγισης ή της “αντιγραφής” των όσων ίσχυαν στα αλλά κράτη μέλη τής Ε.Ε. και, κυρίως λόγω της παρώθησης που έδινε το κίνητρο της χρηματοδότησης προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης από το ΕΚΤ.

Όμως, συστηματική ώθηση στην εξέλιξη και βελτίωση της εκπαίδευσης αποτέλεσε (και εξακολουθεί να αποτελεί) η ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των κρατών-μελών τής Ε.Ε., ενώ αποφασιστικό ρόλο έπαιξε και το συνδικαλιστικό-αναπηρικό κίνημα, το οποίο, διεκδικώντας κοινωνικά και επαγγελματικά δικαιώματα και συνάδοντας με τις επιταγές εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με αυτή των λοιπών κρατών μελών τής Ε.Ε., συνέβαλε στην αλλαγή των εκπαιδευτικών στόχων και μέσων.

Η ύπαρξη των προγραμμάτων αυτών και η διαδικασία αξιοποίησής τους εκ μέρους διαφόρων συλλόγων και φορέων είχε πολλαπλασιαστικά οφέλη.
[…]

Ειδικά σε ό,τι με αφορά, σημειώνω ότι –από της εντάξεώς μας στην Ε.Ε. και επί 10ετία– έχοντας την ευθύνη τής θεμελίωσης, προώθησης και παρακολούθησης της εφαρμογής όλων των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης φορέων αρμοδιότητας ΥΥΠκΚΑ, τα οποία χρηματοδοτούσε το ΕΚΤ, μου δόθηκε η ευκαιρία και η δυνατότητα να δω “με άλλα μάτια” τα ΠμΑ. Ακριβώς αυτή η νέα ματιά με οδήγησε στην απόφαση να συνδυάσω την ήδη υπάρχουσα θεωρητική και πρακτική εμπειρία μου στους τομείς τού επαγγελματικού προσανατολισμού και της γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με αυτή των επί του πεδίου “λύσεων” για να προχωρήσουμε –όπως πίστευα και πιστεύω– ένα βήμα πιο πέρα στο ζήτημα τής “ένταξης” των ΠμΑ.

Αξιοποιώντας, λοιπόν, την εμπειρία των κρατών μελών τής Ε.Ε. και, παράλληλα, λειτουργώντας στο πλαίσιο της υπηρεσίας μου στο ΕΚΠΑ (ως επιστημονικός συνεργάτης αρχικώς και μέλος ΔΕΠ στη συνέχεια) συνέταξα κατ’ αρχάς αυτοτελείς μελέτες, προτάσεις και δ.δ. (Κοινοτική κοινωνική πολιτική και ειδική επαγγελματική κατάρτιση. Προτάσεις ενόψει τού 1992). Στη συνέχεια υπηρέτησα και συνεχίζω να υπηρετώ την ιδέα ή τη φιλοσοφία τής λειτουργικής κοινωνικής ένταξης και ενσωμάτωσης των κοινωνικά ευπαθών ομάδων και κυρίως των ΠμΑ τόσο σε ερευνητικό, συγγραφικό και διδακτικό επίπεδο όσο και επίπεδο κοινωνικού έργου».

Γράφοντας λοιπόν τα παραπάνω δεν έκανα τίποτε άλλο από το να επαναλαμβάνω τα όσα έγραψα ξεκινώντας πριν 35 και πλέον χρόνια με την δ.δ. (Δείτε την περίληψη σε μορφή pdf) και συνεχίζω να γράφω μέχρι σήμερα με την λοιπή εργογραφία μου για την σχολική, επαγγελματική και κοινωνική ένταξη κα ενσωμάτωση των Προσώπων με Αναπηρία (βλ.: http://scholar.uoa.gr/lavdellas/blog/puclications%20I). Όμως, παράλληλα, δεν έπαυα να προσθέτω ή να αντιπαραθέτω προοδευτικά τις δυσμενείς “εξελίξεις” όπως η παρακάτω, για την οποία χρειάζεται διάλογος και ενημέρωση των ελλήνων πολιτών της ΕΕ, προκειμένου να εντοπιστεί ο αποκλειστικά υπεύθυνος, ο συνυπεύθυνος και ο “αθώος τού εγκλήματος”.

3. Το πρόβλημα του λιγότερου κοινωνικού κράτους

Παράλληλα, λοιπόν, έγραφα προ εικοσαετίας: « […], η κοινωνική ενσωμάτωση προϋποθέτει την αλληλοαποδοχή και την αλληλοαναγνώριση της ισοτιμίας όλων των μελών ενός συνόλου ή όλων των υποσυνόλων ενός συνόλου, δηλαδή την εξομοίωση όλων ως προς τη δυνατότητα συμμετοχής τους στο σύστημα των κανόνων, των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων, βάσει των οποίων λειτουργεί ένα περιβάλλον οικογενειακό, σχολικό, εργασιακό, κοινωνικό.

Όμως, γνωστού όντος ότι η «εξομοίωση», προκειμένου για μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες, συνεπάγεται κάλυψη του «ελλείματος» [πρβλ. το νεότερο περί “αναλογικής συμπληρωματικότητας”: https://meallamatia.gr/synistoses-kai-proektaseis-tis-isotitas-endeiktika-paradeigmata/], η μόνη πηγή κάλυψής του χωρίς εξαρτήσεις δεν μπορεί να είναι άλλη παρά αποκλειστικά το κοινωνικό κράτος. Υπ’ αυτή την έννοια οι κοινωνικές παροχές αφενός μεν τελούν, ή θα πρέπει να τελούν, σε συνάρτηση με το μέγεθος της ανάγκης τού κάθε προσώπου, αφετέρου δε διασφαλίζουν τη συνεχή (εξελικτική, προοδευτική και σταθερή) συμπληρωματική ενίσχυση των προσώπων που τις δικαιούνται. Αλλά οι κοινωνικές εξελίξεις δεν συνηγορούν στην πραγμάτωση ανάλογων ενεργειών στον βαθμό και στην έκταση που απαιτείται για τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών. Διότι, η σημερινή αναδίπλωση της κοινωνικής στάσης με αφετηρία και προσανατολισμό την ιδέα περιορισμού τού κοινωνικού κράτους («λιγότερο κοινωνικό κράτος»), το οποίο είχε αντικαταστήσει προοδευτικά τη φιλανθρωπία, επανατοποθετεί το πρόβλημα και αποκαλύπτει την «κρίση» τού κοινωνικού κράτους (Κρεμαλής, Κ. (επιστ. υπεύθυνος) και ομάδα ερευνητών (1990). Κοινωνική πρόνοια: Διερεύνηση και αξιολόγηση ενός νέου συστήματος, Αθήνα, σ. 19-21) και κατά συνέπεια την αδυναμία του να ανταποκριθεί πλήρως στην υποχρέωση διασφάλισης της ισότητας όλων των πολιτών. Έτσι, φθάνουμε να «ανακαλύπτουμε» εκ νέου τις ξεχασμένες έννοιες της φιλανθρωπίας και του εθελοντισμού, οπότε αναδεικνύεται και πάλι ο ρόλος τής Εκκλησίας και στον τομέα αυτό. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες δίδεται η ευκαιρία, ώστε να επαναδραστηριοποιηθεί και η πάντοτε «καιροφυλακτούσα» ιδιωτική πρωτοβουλία …

[…] Διότι, η επιδίωξη της σχολικής, επαγγελματικής και κοινωνικής ένταξης των Α.με.Α., η οποία οφείλεται όχι μόνο στην προοδευτική αλλαγή τής κοινωνικής στάσης, αλλά και στην οργάνωση, την καθιέρωση και τους αγώνες τού συνδικαλιστικού τους κινήματος, εάν αποβλέπει μόνο στην ισχύουσα για όλους αυτοτέλεια και αυτοδυναμία και δεν στηρίζεται και δεν ενισχύεται και από το κοινωνικό κράτος, παύει πλέον να εκφράζει την αναγκαιότητα της ισοτιμίας και της αλληλοαποδοχής και εισάγει μια νέα αντίληψη: των άνισων δικαιωμάτων και ίσων υποχρεώσεων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ικανοποιείται, τελικά, η βασική οικονομική αρχή της ελαχιστοποίησης του κόστους και μεγιστοποίησης του κέρδους, όχι όμως ως προνόμιο όλων αλλά των ολίγων, των εκλεκτών, ενώ για τους πολλούς, και ιδιαίτερα τους λιγότερο ευνοημένους ή τους έχοντες ιδιαίτερες (=ειδικές) ανάγκες, προκύπτει το επαχθές «προνόμιο» μεγιστοποίησης της προσπάθειας και της οικονομικής επιβάρυνσης και ελαχιστοποίησης της ωφέλειας. Δηλαδή φθάνουμε σε έμπρακτη εκδήλωση μιας άλλης διάστασης του κοινωνικού ρατσισμού.

Οπότε ουσιαστική αλλαγή τής κοινωνικής στάσης απέναντι στο θέμα της κοινωνικής ένταξης … […] Πρόκειται για την απαιτούμενη παιδεία ετοιμότητας…» (Δελλασούδας, Λ. Εισαγωγή στην Ειδική Παιδαγωγική, τόμ. Α’).

4. Επομένως …

Ασφαλώς υπάρχουν και άλλες αναγκαίες αναφορές που αφορούν στην πολιτική τής ΕΕ σε συνάρτηση με την χώρα μας και τον κοινωνικά ευπαθή πληθυσμό της (βλ. στο μεν παρελθόν π.χ.: τον “Κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 815/84 του Συμβουλίου της 26ης Μαρτίου 1984 για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση υπέρ της Ελλάδας στον κοινωνικό τομέα, Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 088 της 31/03/1984 σ. 0001 – 0003”, στο δε παρόν βλ. “ό,τι καθημερνώς υφιστάμεθα όλοι [;] ανεξαιρέτως).

Όμως σε μια σύντομη παρέμβαση για την ανάγκη στάθμισης των “δοσοληψιών” Ελλάδος και ΕΕ (και αντιστρόφως) δεν εξαντλείται ένα τόσο σημαντικό θέμα, όταν μάλιστα αυτό αφορά στην κοινωνική πολιτική τής Ε.Ε.

Επομένως δεν έχουμε παρά να επαναλάβουμε την ανάγκη ενημέρωσης -έστω και στο παρά ένα- εκ μέρους των μεν αρμοδίων προσώπων για το πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα, γενικώς και ειδικώς κατά τομέα Ευρωπαϊκής Πολιτικής, εκ μέρους δε των υποψηφίων ευρωβουλευτών το τι ακριβώς και με ποιες πιθανότητες επιτυχίας θα επιδιώξουν.

22 Μαΐου 2019, Λαυρέντιος Γ. Δελλασούδας

Σχετικά με τον συντάκτη

Ομότιμος Καθηγητής Ειδικής Παιδαγωγικής τού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

2 comments on “Ελλάδα και ΕΕ, ΕΕ και Ελλάδα

  • Αθηνά Πλευριτάκη λέει:

    Υπέροχο… τέλειο… Χαίρομαι πραγματικά που επικοινωνώ μαζί σας… Μετά τις εκλογές θα χαρώ να τα πούμε… Στηρίζω και βοηθάω όπου και όπως μπορώ… Όπως τον Αντιδήμαρχο μου πού είναι και ο άνθρωπος που μας γνώρισε… Καλή επιτυχία….

    Απάντηση
  • Παναγιώτης Θεοδωρακόπουλος λέει:

    Ελπιζω οτι με το αξίεπαινο άρθρο σας να ευαισθητοποιηθόυν οι νεοεκλεγεντες ευρωβουλευτες και να έρχονται σε συχνη επικοινωνία με εσας, αποκομιζοντες γνώσεις , εμπειρίες και τακτικές δράσεις , προκειμένου να επιτύχουν την επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων της χώρας μας και ιδιαιτερα τα προβλήματα κοινωνικής ένταξης των ατόμων με ιδιαίτερες ικανότητες . Θερμά συγχαρητήρια για το θαυμάσιο άρθρο σας.

    Απάντηση

Αφήστε σχόλιο

ΧΟΡΗΓΟΙ

Επιστροφή στην κορυφή