Ειδική Έκθεση 2021 για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες
Τις θετικές εξελίξεις αλλά και τα δομικά προβλήματα, τις συστημικές στρεβλώσεις και τις επαναλαμβανόμενες διακρίσεις που στέκονται εμπόδιο στην πλήρη απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών των ατόμων με αναπηρίες, καταγράφει στην τρίτη κατά σειρά ειδική ετήσια έκθεσή του, ο Συνήγορος του Πολίτη, ως Πλαίσιο Προαγωγής για την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.
Όπως εξηγεί ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης:
«Βασικός στόχος της έκθεσης αποτελεί η καταγραφή των πεδίων πολιτικών όπου έχει υπάρξει πρόοδος ως προς την εναρμόνιση του εθνικού πλαισίου με τις επιταγές της Σύμβασης, αλλά και η διαπίστωση πλημμελειών, ελλειμμάτων, καθυστερήσεων ή/και αλυσιτελών ρυθμίσεων, καθώς και επίμονων στρεβλώσεων στο επίπεδο της κείμενης νομοθεσίας, των δευτερογενών κανονιστικών ρυθμίσεων, της διοικητικής λειτουργίας και πρακτικής».
Ειδικότερα, στην έκθεση του 2021 εντοπίστηκαν διοικητικές αστοχίες που σχετίζονται με την πιστοποίηση της αναπηρίας, ιδίως μετά την πρόσφατη έκδοση του Κανονισμού Λειτουργίας του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (Κ.Ε.Π.Α.). Ο Συνήγορος αναγνώρισε ως θετικό βήμα τη συστηματοποίηση της διαδικασίας πιστοποίησης της αναπηρίας, μέσω του Κανονισμού Λειτουργίας, στη θέση προηγούμενων ανακεφαλαιωτικών εγκυκλίων και αποσπασματικών ρυθμίσεων, διαπίστωσε, ωστόσο, εκ νέου ότι ο τρόπος λειτουργίας των υγειονομικών επιτροπών αναιρεί στην πράξη το διακηρυγμένο σκοπό της ουσιαστικής αξιολόγησης της αναπηρίας.
Προσβασιμότητα στο δομημένο περιβάλλον και η ατομική κινητικότητα
Η προσβασιμότητα στο δομημένο περιβάλλον και η ατομική κινητικότητα των ατόμων με αναπηρία απασχόλησε και αυτή τη χρονιά το Συνήγορο του Πολίτη, καθώς διαπιστώθηκε απροθυμία της Διοίκησης για εφαρμογή των προβλεπόμενων μελετών προσβασιμότητας και τήρηση των οικείων τεχνικών προδιαγραφών, προκειμένου να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή ανεξαρτησία για τα άτομα με αναπηρίες. Ομοίως, και η δέσμευση των κρατών μερών της Σύμβασης του ΟΗΕ για διασφάλιση ικανοποιητικού επιπέδου διαβίωσης στα άτομα με αναπηρίες απασχόλησε την Αρχή, με επίκεντρο τις υπέρμετρες καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων απονομής συντάξεων και επιδομάτων αναπηρίας, κατάσταση που μάλιστα επεκτάθηκε μετά την αναδιοργάνωση του e-EΦΚΑ χωρίς επαρκή στελέχωση, κατάλληλη μηχανογραφική υποστήριξη και σαφή ενημέρωση του προσωπικού ως προς τη διεκπεραίωση των υποθέσεων των πολιτών.
Δικαίωμα στην εργασία των ατόμων με αναπηρία
Ο Συνήγορος εξέτασε, ακόμη, τους τρεις άξονες που διασφαλίζουν το δικαίωμα στην εργασία των ατόμων με αναπηρία: απαγόρευση των διακρίσεων, εύλογες προσαρμογές, τόσο στον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα, και λήψη θετικών μέτρων μέσω ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτό, ο Συνήγορος κάλεσε εργοδότες προκειμένου να αιτιολογήσουν μέτρα εις βάρος εργαζόμενων με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, παρενέβη στην έκδοση προκηρύξεων που περιείχαν όρους που απέκλειαν πάσχοντες από χρόνια ή υποκείμενα νοσήματα και ευπαθείς ομάδες, εξέτασε εργατικές διαφορές για απολύσεις εργαζομένων με χρόνιες παθήσεις, συνέστησε την τροποποίηση των καθηκόντων θέσης εργασίας προκειμένου να μην αποκλειστούν άτομα με νοητική αναπηρία και, τέλος, διατύπωσε προτάσεις προς τους αρμόδιους υπουργούς για τη βελτίωση του ειδικού προγράμματος ενίσχυσης εργοδοτών του Ο.Α.Ε.Δ. για την πρόσληψη ανέργων ατόμων με αναπηρίες.
Η ειδική έκθεση του 2021 για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, περιλαμβάνει ακόμη όψεις της αναπηρίας στο χώρο της εκπαίδευσης, αποτύπωση της κατάστασης των δικαιωμάτων των παιδιών με αναπηρία στη χώρα, προβληματισμούς για τον τρόπο εφαρμογής της έκτακτης νομοθεσίας για την προστασία της δημόσιας υγείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς και καταγραφή των εξαγγελθεισών μεταρρυθμίσεων του Σχεδίου «Ελλάδα 2.0» που σχετίζονται με την αναπηρία, αλλά και των τομέων προτεραιότητας της Στρατηγικής της Ε.Ε. για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2021-2030.
Ο Συνήγορος του Πολίτη, υπό τον θεσμικό του ρόλο αλλά και με την ειδική του αρμοδιότητα για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί τον βαθμό υλοποίησης των στόχων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και να καταθέτει συστάσεις και προτάσεις, με τελικό στόχο την πλήρη διασφάλιση της εγγενούς αξιοπρέπειας και αξίας του συνόλου των ατόμων με αναπηρία που διαβιούν στη χώρα.
Πληροφορίες: 213 1306600, press@synigoros.gr
Δείτε την πλήρης έκθεση εδώ.
