Το περίφημο πια bullying… μπορεί να πάρει πολλές μορφές (λεκτική, σωματική, κοινωνική, ηλεκτρονική κλπ), σε όποια μορφή όμως και να συμβαίνει οι συνέπειες είναι το ίδιο οδυνηρές.
Παιδιά ανεξαρτήτου φύλου ή ηλικίας γίνονται θύματα ή θύτες ή ακόμα χειρότερα παίρνουν το ρόλο του παρατηρητή σε κάποιο περιστατικό που συμβαίνει στο σχολείο. Η θέση του παρατηρητή είναι ιδιαίτερα δύσκολη καθώς βλέπουμε τα παιδιά να μην ξέρουν πως να αντιδράσουν όταν βλέπουν τον φίλο ή τον συμμαθητή τους να πέφτει θύμα εκφοβισμού. Άλλες φορές πάλι ενώ έχουν την πρόθεση να υπερασπιστούν το θύμα φοβούνται μήπως στοχοποιηθούν και τα ίδια και βρεθούν στη θέση του και έτσι προτιμούν να σιωπούν, πράγμα που τα κάνει να αγανακτούν με τον εαυτό τους και να τον υποτιμούν. Στην επικαιρότητα δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έρχονται πολύ συχνά τέτοιου είδους περιστατικά.
Εξάπλωση του bullying
Είναι γεγονός ότι στην εξάπλωση του bullying εμπλέκονται πολλοί παράγοντες (κοινωνικοί, οικογενειακοί κ.α). Κυρίως όμως η διάσταση του φαινομένου οφείλεται στο ότι δεν υπάρχει κάποια ενιαία πολιτική αντιμετώπισης του εκφοβισμού στα σχολεία έτσι ώστε να γνωρίζουν τα παιδιά ότι μπορούν να μιλήσουν με ασφάλεια σε κάποιο μεγαλύτερο που θα βοηθήσει να λυθεί το πρόβλημα και όχι να γίνουν τα πράγματα χειρότερα. Άλλωστε ο φόβος του μήπως χειροτερέψουν τα πράγματα είναι αυτός που εμποδίζει το θύμα του εκφοβισμού να μιλήσει και να ζητήσει βοήθεια ακόμα και από τους γονείς του. Φοβάται πως η παρέμβαση κάποιου τρίτου όχι μόνο δε θα λύσει το πρόβλημα, αντίθετα θα εξαγριώσει του θύτες και θα κάνει την κατάσταση οδυνηρότερη.
Ένα άλλο κομμάτι που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι και αυτό του διαδικτυακού εκφοβισμού, καθώς τις περισσότερες φορές γίνεται δύσκολα αντιληπτός παρόλο που με τη διάδοση των social media είναι ιδιαίτερα συχνός και αποτελεί ουσιαστικά την πιο σύγχρονη και δόλια μορφή εκφοβισμού. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός μπορεί να πάρει διάφορες μορφές όπως για παράδειγμα την αποστολή προσβλητικών σχολίων, τη διάδοση ψευδών πληροφοριών μέσω διαδικτύου, τη δημοσίευση φωτογραφιών και γενικότερα πρόστυχου ή προσβλητικού περιεχομένου εις βάρος του θύματος. Ο ρυθμός με τον οποίο διαδίδεται το προσβλητικό περιεχόμενο είναι ιδιαίτερα γρήγορος λόγω της ταχύτητας που εξαπλώνονται οι πληροφορίες στο διαδίκτυο και του μεγάλου αριθμού παραληπτών που μπορεί να βρει ένα προσβλητικό μήνυμα ή σχόλιο.
Και ας μην ξεχνάμε ότι όλα αυτά “συμβαίνουν” μέσα από μία οθόνη που “διαθέτει την ικανότητα” να επηρεάσει άμεσα τον ψυχισμό του παιδιού. Χρειάζεται λοιπόν εγρήγορση από όλους μας έτσι ώστε να μπορούμε να αντιληφθούμε τυχόν ενδείξεις περιστατικών εκφοβισμού ή τυχόν βίαιη συμπεριφορά των παιδιών μας προς τα άλλα ή και το αντίστροφο.
Σημάδια για την ύπαρξη περιστατικών
Υπάρχουν κάποια δεδομένα που αποτελούν κύρια σημάδια για την ύπαρξη περιστατικών εκφοβισμού όπως οι ξαφνικές αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού, το να φαίνεται περισσότερο αγχωμένο ή μελαγχολικό, να παρουσιάζει δυσκολίες στον ύπνο ή διαταραχές στη διατροφή, να έχει πονοκεφάλους ή να μην αισθάνεται καλά σωματικά χωρίς παθολογικά αίτια. Ακόμα, μπορεί το παιδί ξαφνικά να εμφανίσει μία δυσαρέσκεια για οτιδήποτε αφορά το σχολείο, να μη θέλει να πάει και να προσπαθεί να βρει τρόπους να το αποφύγει ή να αποφεύγει γενικότερα να μιλάει για οτιδήποτε αφορά το περιβάλλον του σχολείου και τους συμμαθητές του.
Σίγουρα το κάθε παιδί αντιδρά διαφορετικά ανάλογα με το φύλο, την ηλικία, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του, το οικογενειακό του υπόβαθρο, όμως το βασικότερο από όλα είναι να είμαστε σε θέση να καταλάβουμε τα μηνύματα που στέλνει ένα παιδί με τη συμπεριφορά του και να το βοηθήσουμε να μας ανοιχτεί και να μας εμπιστευτεί. Και βέβαια να μάθουμε να διαβάζουμε τη “σιωπή” των παιδιών που πολλές φορές, αν και κραυγαλέα, λόγω των έντονων ρυθμών της καθημερινότητας μας διαφεύγει της προσοχής μας.
[…] Bullying: Τα πολλά πρόσωπα του εκφοβισμού […]