Αρχιμηνιά και Αρχιχρονιά…
Όχι, δεν είναι το ξυπνητήρι! Είναι οι γλυκές φωνούλες που κάθε χρόνο τέτοια μέρα γεμίζουν με χαρά το σπίτι και παίρνουν το καθιερωμένο χαρτζιλίκι. Κάθε τέτοια μέρα θυμάμαι να ξεχυνόμαστε τσούρμο στο δρόμο και να χτυπάμε τα κουδούνια σαν καμπάνες της Λαμπρής. Η πόρτα άνοιγε κι εμείς με το μεγαλύτερο χαμόγελο που είχαμε, αν ήταν νωρίς το πρωί γιατί προς το μεσημέρι ήμασταν εξουθενωμένοι, αρχίζαμε να χτυπάμε το καμπανάκι και να τραγουδάμε τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς. Άλλοι μας έδιναν χρήματα, δραχμές ήταν τότε, άλλοι γλυκά, άλλοι ό,τι είχαν. Η πράξη μετράει.
Μεγαλύτερο τονωτικό και από την πρώτη γουλιά καφέ το πρωί είναι τα σκασμένα. Και η μέρα συνεχίζεται με τη μανιώδη αναζήτηση συνταγών για μια ακόμη πιο διαφορετική βασιλόπιτα από πέρσι. Πρέπει να τρέξω να τη φτιάξω πριν αρχίσουν τα υπόλοιπα ψησίματα και ανακατευτούν γεύσεις και μυρωδιές. Δίπλα μου η νέα ατζέντα του 2020 που μου φωνάζει ότι η δεκαετία αλλάζει και τώρα νέοι στόχοι, νέα ενδιαφέροντα, νέες προκλήσεις και συγκινήσεις απέχουν μόνο λίγες ώρες από το να μου χτυπήσουν την πόρτα.
Γεύσεις και μυρωδιές. Κάθε χρόνο τα ίδια. Κάθε χρόνο ψάχνω να μάθω αυτή την ιστορία της βασιλόπιτας και κάθε χρόνο την ξεχνάω. Πού θα μου πάει; Ένα έθιμο είναι θα το μάθω. Το τραπέζι περιμένει τον πλούσιο στολισμό του από τις αμέτρητες λιχουδιές που θα το περιστοιχίζουν. Έτσι, για να μας βρει το νέο έτος σε πλούσιο τραπέζι, μπας και μας προσφέρει πλουσιοπάροχα ό,τι είναι πιο σημαντικό για τον καθένα από εμάς.
Ήδη τώρα που γράφω μου έρχονται οι διάφορες μυρωδιές.
Οι μυρωδιές του τραπεζιού. Μου έρχονται, όμως και οι μυρωδιές του καμμένου πλαστικού που καίνε τα παιδιά στη Μόρια για να ζεσταθούν τσαλαβουτώντας στη βροχή. Μου έρχεται η μυρωδιά του τσίγκου από τα αποκαήδια στο Κιλκίς και την Καβάλα. Άνθρωποι που η νέα δεκαετία ελπίζουν να τους βρει σε ένα σπίτι. Τι ζητάμε όλοι στο κάτω κάτω; Η σκηνή λίγο μικρή, το λαστιχάκι που βγάζει το ελάχιστο νερό για να πλυθούν έχει παγώσει κι αυτό από το κρύο. Δύο παιδιά, 30 χρονών ήταν βρε, δεν θα κάνουν Πρωτοχρονιά μαζί τους γιατί δεν άντεξαν, γιατί γι΄αυτούς η ατζέντα του 2020 δεν έγραφε νέους στόχους και προοπτικές. Πώς άλλωστε να γράφει όταν γλιτώνεις ένα πόλεμο, και παραμένεις εγκλωβισμένος στις πιο άθλιες συνθήκες διαβίωσης κατά την πιο παραγωγική σου ηλικία;
Μα πέρα από το καμμένο πλαστικό, μου ήρθε και η μυρωδιά ενός αποτσίγαρου του άστεγου εκεί στη γωνία, που ποτέ δε ρώτησα να μάθω γιατί βρέθηκε να κοιμάται στο πεζοδρόμιο ανάμεσα σε λιγοστές κουβέρτες. Τον άστεγο που κάνει αγώνα δρόμου κάθε μέρα να βρει ένα ράντζο σε προστατευμένο από τη βροχή και το κρύο χώρο, για να κοιμηθεί.
Και η μυρωδιά από το μαγκάλι της οικογένειας που δεν έχει άλλο τρόπο να ζεστάνει το σπίτι της, και η μυρωδιά από το κερί στο σπίτι εκείνο που έκοψαν το ρεύμα – να εδώ παραδίπλα- και η μυρωδιά από τον λιγοστό χυλό που ανακατεύει εκείνη η μάνα για τα παιδιά της, δεν είχε και κάτι άλλο, και η μυρωδιά της μοναξιάς ανθρώπων ΑΜΕΑ που βλέπουν την προσβασιμότητα στην καθημερινότητα να απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο.
Για όλες αυτές τις μυρωδιές, μια από τις πέντε αισθήσεις μας είναι στο κάτω κάτω, βάζω στόχο το 2020 να ακούω περισσότερο και να μιλάω λιγότερο. Άνθρωποι είμαστε όλοι, κι αυτή τη δεκαετία μετά από μια δεκαετία συμπυκνωμένων ιστορικών γεγονότων που μας αφηγήθηκε η κρίση, ας μας βρει ενωμένους και έτοιμους να αγκαλιάσουμε τη μοναδικότητα της διαφορετικότητας του άλλου.
