Ο Δημήτρης Κωνσταντάρας με το χρηματοκιβώτιο του κράτους

Η για αρκετούς άγνωστη στιγμή του «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του πρωθυπουργού Χαρίλαου Τρικούπη προς τα μέλη της Εθνικής Αντιπροσωπείας , μια φράση που έμεινε στην ιστορία αλλά…. μάλλον δεν ελέχθη.

Με δυο λόγια, αυτή είναι μια σύντομη αλλά πραγματική καταγραφή των αιτίων που οδήγησε στην χρεοκοπία του 1893 : Τα επαχθή αλλά απολύτως αναγκαία δάνεια που ζητούσε το Ελληνικό Κράτος και χορηγούνταν «προθύμως και αφειδώς», η εκμετάλλευση και το βρώµικο παιχνίδι των ξένων κερδοσκόπων, οι πολιτικές αντιπαραθέσεις, απίστευτες δηλαδή οµοιότητες της ελληνικής οικονοµίας του 1893 µε τη σηµερινή .

Στο επιβλητικό Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής επί της οδού Σταδίου, που υπάρχει ακόμα και λειτουργεί ως κέντρο σημαντικών εκδηλώσεων, ήταν τότε η έδρα της εθνικής αντιπροσωπείας. Ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης, έπρεπε απαραιτήτως να ενημερώσει τους βουλευτές για την εικόνα που επικρατούσε στα πολύπαθα δημόσια ταμεία.

Ενημερώνει την Εθνοσυνέλευση ότι το κράτος διάγει τη χειρότερη περίοδο της ιστορίας του, καθώς αδυνατεί πλέον να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του. ∆εν μπορεί να αποπληρώσει τα δάνεια που έχει πάρει από το εξωτερικό, δεν έχει χρήματα να καταβάλει τους µμισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και έχει κηρύξει στάση πληρωμών σε όλους τους προμηθευτές. Η πτώχευση είναι πλέον αναπόδραστη.

Ο πρωθυπουργός σε κανένα επίσημο αρχείο ή πρακτικό δεν φαίνεται να εκστόμισε την ιστορική φράση «δυστυχώς επτωχεύσαµεν», παρά μόνον στις αντιπολιτευόµενες εφηµερίδες της εποχής που υποστήριζαν τον ιστορικό του αντίπαλο, Θεόδωρο Δηλιγιάννη. Πάντως έτσι ή αλλιώς, η χώρα όδευε προς τον όλεθρο. Ο Τρικούπης επέβαλε νέους επώδυνους φόρους (ακόμα και στα ζώα που σφάζονταν), συνήψε νέο επαχθές δάνειο µε τις « Μεγάλες Δυνάμεις», για παράδειγμα την Αγγλία, και ανέχθηκε ασφυκτικό διεθνή οικονομικό έλεγχο, µε τους δανειστές να ζητούν τη λήψη επιπλέον μέτρων χωρίς καν την έγκριση του Κοινοβουλίου.

Παλαιά Βουλή, ο Χαρίλαος Τρικούπης ενημερώνει την εθνοσυνέλευση

Για την ιστορία:

Το νεοελληνικό κράτος είχε ξεκινήσει τη « ζωή» του επιβαρυμένο µε σημαντικό εξωτερικό χρέος. Από τα πρώτα κιόλας χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης αναζητούσε απεγνωσμένα πόρους προκειµένου να χρηματοδοτήσει τον Αγώνα και τους βρήκε στην Αγγλία. Οι όροι αποπληρωμής; Ληστρικοί. Με εγγύηση την ελληνική γή και όλα τα δημόσια έσοδα που θα προέκυπταν. Το αρχικό ποσό του δανείου ήταν 800.000 λίρες. Και με «άγνωστους» τρόπους, έφτασαν στην επαναστατική διοίκηση μόλις … 298.000. Τα υπόλοιπα ; Παρακρατήσεις, προμήθειες και …έξοδα. Τραγική διαχείριση. Και στη συνέχεια, επακολούθησαν και άλλα δάνεια από τους «φίλους» μας για να σταθούμε «στα πόδια μας». Το 1884 το συνολικό χρέος διπλασιάστηκε, το 1887 τετραπλασιάστηκε και πριν από την πτώχευση του 1893 σχεδόν επταπλασιάστηκε.

Μεταξύ αστείου και σοβαρού: Το Χρηματοκιβώτιο του Κράτους, ειδική παραγγελία από την Αυστρία, που υπήρχε στο Υπουργείο Οικονομικών επί Τρικούπη, υπάρχει ακόμα, ως Εθνικό Κειμήλιο, στο γραφείο του Υπουργού Οικονομικών.

Ο Δημήτρης Κωνσταντάρας με το χρηματοκιβώτιο του κράτους

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Φωτογραφίες : Vangelis Rassias

Σχετικά με τον συντάκτη

Φιλόλογος, Δημοσιογράφος, Συγγραφέας, Πρώην βουλευτής

Αφήστε σχόλιο

ΧΟΡΗΓΟΙ

Επιστροφή στην κορυφή