Ο ΟΗΕ είχε ανακηρύξει το 1995 «Έτος Ανεκτικότητας», σε μια προσπάθειά του να ευαισθητοποιήσει το παγκόσμιο κοινό για την ανάγκη αποδοχής του διαφορετικού στις ανθρώπινες σχέσεις. Το ζήτημα είναι πολύ «μεγάλο» και ευρύτατο, καθώς η λέξη «ανεκτικότητα» έχει άμεση σχέση με τη λέξη «διαφορετικότητα».
Φυσικό επακόλουθο ήταν η καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας Ανεκτικότητας την 16η Νοεμβρίου κάθε χρόνου, αρχής γενομένης από το 1996. Γιατί «η ανεκτικότητα και η εμπιστοσύνη στις ανθρώπινες κοινωνίες δεν χτίζεται σε ένα βράδυ, αλλά χρειάζεται χρόνο και προσπάθεια», σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό.
Tι σημαίνει ανεκτικότητα; Πόσο ανεκτική μπορεί να είναι μια κοινωνία; Ποιες είναι οι σημερινές μορφές ανεκτικότητας και μέσα από ποιους κοινωνικούς και πολιτικούς σχηματισμούς εκφράζονται; Μπορούμε άραγε να ανεχόμαστε ακόμη και το μη ανεκτό και σε ποιο επίπεδο; Το ατομικό ή το θεσμικό; Τα παραπάνω είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα που θέτει το βιβλίο «Περί ανεκτικότητας» του Μάικλ Ουόλζερ, καθηγητή στο Institute for Advanced Study του Πανεπιστημίου του Πρίνστον.
Η συζήτηση για τα ζητήματα αυτά έχει αρχίσει και στη χώρα μας, αφού η Ελλάδα την τελευταία εικοσαετία έπαψε να είναι χώρα που στέλνει μετανάστες στο εξωτερικό και μεταβλήθηκε σε τόπο υποδοχής μεταναστών. Αυτό σημαίνει πως ερευνώντας την κατάσταση που διαμορφώνεται στην ελληνική κοινωνία θα πάψουμε να ομφαλοσκοπούμε, γιατί παρατηρώντας τον εαυτό μας θα βλέπουμε, αναγκαστικά, κάποια ίχνη του έτερου ή του άλλου και αυτός ο άλλος θα είναι διαφορετικός. Υποθέτει κανείς εύλογα πως κάτι τέτοιο θα μας προσφέρει τη δυνατότητα να αντιληφθούμε ουσιαστικότερα τις προ-εθνικές ελληνικές κοινωνίες, και ίσως λόγω παράδοσης η αίσθηση της ιστορικότητας, που ατονεί στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, εδώ να ενισχυθεί προς όφελος της δημοκρατίας.
Μια «Διεθνής Ημέρα Ανεκτικότητας» είναι απαραίτητο να υπάρχει , απαράβατα σε όλες τις χώρες, σε όλες τις ηπείρους σε όλες τις κοινωνίες, σε όλα τα επαγγέλματα εάν θέλουμε να επικρατεί – μέχρι του σημείου που είναι ανεκτή- ο σεβασμός στην όποια διαφορετικότητα, με τρόπο ώστε να εξομαλύνονται οι συνέπειες της «μη ανοχής». Η «μη ανοχή» αγγίζει το ρατσισμό (με την ευρεία έννοια του όρου), την ισότητα, τον σεβασμό της προσωπικότητας και δεν έχει σχέση μόνο με το προσφυγικό (μεταναστευτικό) και τις συνέπειές του αλλά και το θρησκευτικό, το πολιτικό, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις προσωπικές συνήθειες, τις προσωπικές προτιμήσεις, το χρώμα του δέρματος και – φυσικά- την αναπηρία.
Δεν είναι υπερβολικό να ισχυριστεί κανείς ότι η ανεκτικότητα είναι η πεμπτουσία μιας παγκόσμιας αρμονίας.
